الشرح

اینکه می فرماید: «أُعطِيتُ ما لم يُعطَ أحدٌ من الأنبياءِ»؛ ظاهرا به این معناست که هیچیک از ویژگی های مذکور را قبل از ایشان کسی نداشته است. «نُصِرتُ بالرُّعبِ» یعنی: به وسیله ترس دشمن از من یاری شدم؛ و همین است که قلب های دشمنانش را پاره نمود و شوکت آنها را از میان برد و جمع آنها را پراکنده نمود. «وأُعطِيتُ مَفَاتِيحَ» مفاتیح جمع مفتاح است و مفتاح اسم آلت بوده و عبارت است از چیزی که به وسیله آن چیز دیگری را باز می کنند. و در اصل عبارت از هر چیزی است که توسط آن می توان چیزهایی را به دست آورد که دست یافتن به آنها دشوار است. «الأرض»؛ استعاره است از وعده ی الله متعال به پیامبرش مبنی بر فتح سرزمین ها. «وسميت أحمد»؛ هیچکس پیش از ایشان این نام را نداشته است و این بخاطر حمایت و یاری الله متعال است تا هیچ ضعیف القلب یا شکاکی تردید نورزد که آنکه در کتاب های گذشته با نام احمد مورد ستایش قرار گرفته، رسول الله صلی الله علیه وسلم بوده است. «وجعل لي التراب طهوراً»؛ یعنی: خاک و زمین در نبود آب، پاک کننده هستند.