الشرح

Râfi' b. Hadîc ailesinin, Medine’de en çok tarla ve bahçe sahibi olduklarını haber vermektedir. Ailesi tarlalarını cahiliyeden kalan âdetler üzere kiraya vermekteydiler. Arazinin bir bölümünü kendilerine, diğer bölümünü de çiftçiye vermek karşılığında kiraya verirlerdi. Bazen tarlanın bir kısmı ürün verir diğer kısmı ise telef olurdu. Belki de yer sahibi ırmak ve su arkı kenarında yetişen ürünleri alırdı. Buna göre bazen birine ait olan yer telef olur, ötekinin hissesi kurtulurdu. Bazen de ötekinin hissesi kurtulur, diğerinin hissesi telef olurdu. Nebi –sallallahu aleyhi ve sellem- arazilerin bu şekilde kiraya vermelerini yasaklamıştır. Çünkü bu kiralama işleminde bir bilinmezlik, risk ve tehlike vardır. Meysir/Kumara benzer bir yönü bulunmaktadır. Bunun için asla caiz değildir. Mala karşılık olarak verilen bedelin bilinen bir şey olması gerekir. Ayrıca kâr ve zararda eşitlik olması gerekir. Bu tür ortaklıklar kâr ve zararda eşitlik ve adalet esası üzere kurulur. Şayet bedel karşılığında yapılan bir kiralama ise bu bedelin muhakkak bilinmesi gerekir. Bu sebeple arazinin altın, gümüş yahut topraktan elde edilen ekin yahut başka bir tür yemek karşılığında olması caizdir. Zira hadisin genel ifadesi bu tür kiralamayı da içine alır: “Fakat bilinen ve garantili bir şey olursa, (böyle bir durumda araziyi kiraya vermede) bir sakınca yoktur."