الشرح

اسماء دختر ابوبکر صدیق خبر می دهد که رسول الله صلی الله علیه وسلم روزی در بین مردم به ایراد سخن ایستاد و آنها را پند و اندرز داده و در مورد سرای آخرت تذکر داد؛ تا جایی که به قبر و احوال آن رسید و به فتنه ی قبر پرداخت؛ مراد از فتنه ی قبر، سوال دو مَلَک به نام های نکیر و منکر از بنده در مورد پروردگارش و پیامبرش و دینش می باشد؛ و چنین نامیده شده چون فتنه ای بزرگ است که با آن ایمان بنده و یقینش مشخص شده و سنجیده می شود؛ بنابراین هرکس در این آزمونِ سخت و دشوار موفق شود، رستگار می شود و هرکس شکست خورده و موفق نشود، هلاک می گردد. زمانی که رسول الله صلی الله علیه وسلم این مسائل را ذکر نمود، مسلمانان از ترس فتنه ی قبر فریاد می کشیدند و این داد و فریاد مانعی شده بود که اسماء نمی توانست سخنان رسول الله صلی الله علیه وسلم را بشنود؛ زمانی که صدای موجود فروکش نمود، اسماء به مردی که نزدیک وی بود گفت: الله برکت خود را شامل تو گرداند، رسول الله صلی الله علیه وسلم در پایان سخنانش چه گفت؟ وی گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: الله متعال به من وحی نموده که مردم در قبرهای شان مورد امتحان و آزمایش قرار می گیرند؛ و این آزمایش چیزی نزدیک به آزمایش و فتنه ی مسیح دجال است؛ چنانکه فتنه ی دجال سخت و دشوار است، فتنه ی قبر نیز چنین است.