الشرح

این حدیث بیانگر شوق پیامبر صلی الله علیه وسلم برای دیدار جبریل است؛ زیرا جبریل از جانب الله عزوجل می آید؛ وقتی نزول جبریل چهل روز به تاخیر افتاد، رسول الله صلی الله علیه وسلم به او گفت: «ای جبریل، چرا بیش از این نزد ما نمی آیی؟». به عبارت دیگر یعنی: نازل نشدی تا اینکه مشتاق تو شدم؛ این بود که الله متعال به جبریل وحی نمود تا به رسول الله صلی الله علیه وسلم بگوید: «وَمَا نَتَنَزَّل إِلاَّ بِأَمْرِ رَبِّكَ» یعنی الله متعال فرمود: ای جبریل، بگو ما در فاصله های زمانی زیاد نازل نمی شویم مگر به اذن و فرمان الله و بر اساس آنچه حکمت او اقتضا نماید؛ «لَهُ مَا بَيْنَ أَيدِينَا»: برای اوست امور اخروی که در پیش روی ماست. «وَمَا خَلْفَنَا» و آنچه از امور دنیا بر ما گذشته است؛ و «وَمَا بَينَ ذَلِك» و آنچه از این هنگام تا روز قیامت رخ می دهد؛ به عبارت دیگر علم همه ی اینها نزد الله می باشد. و پروردگار تو فراموشکار نیست یعنی با تاخیر در نزول وحی، تو را ترک و رها نکرده است. پیام حدیث این است که شایسته و سزاوار است که انسان دوستان و همنشینان نیکی انتخاب کند که به دیدار آنها رفته و آنان به دیدار وی بیایند چراکه در این دیدارها با چنین دوستانی خیر فراوانی نهفته است.