الشرح

حدیث مذکور بر این مساله دلالت دارد که چون مسلمان عطسه زد، باید الله متعال را با گفتن «الحمدلله» شکر و ستایش گوید، چون وقتی انسان عطسه می زند، نعمت و منفعتی متوجه او می گردد و با عطسه بخارهای متراکم در مغز خارج می شود که باقی ماندن آنها در مغز، باعث بیماری های خطرناکی می شوند؛ لذا حمد و ستایش در برابر این نعمت مشروع گردیده است؛ و کسی که آن را می شنود، بر او واجب است چنین پاسخ دهد: «یرحمک الله» و پس از آن عطسه زننده پاسخ نهایی را چنین می دهد: «يهديكم الله ويصلح بالكم». به این ترتیب برای کسی که عطسه زده منفعتی حاصل می شود که هم به او و هم به کسی که آن را شنیده بازمی گردد؛ و این از فضل بزرگ این دین بر مردم است.