الشرح

چنانکه در حدیث مذکور وارد شده، رسول الله صلی الله علیه وسلم به سبب بیماری نشسته نماز می خوانْد؛ و حدیث مذکور بیانگر اقتدای ماموم به امام و پیروی از او می باشد. رسول الله صلی الله علیه وسلم مقتدی ها را متوجه حکمت از وجود امام می کند، اینکه به وی اقتدا شده و از وی پیروی گردد؛ و در هیچیک از اعمال نماز با وی مخالفت صورت نگیرد؛ و انتقالات وی در نماز با نظم مشخصی رعایت گردد؛ چنانکه وقتی برای آغاز نماز تکبیر گفت، تکبیر بگویید و چون رکوع کرد، بعد از او رکوع کنید؛ و چون با "سمع الله لمن حمده" متذکر شد که الله متعال اجابت کننده ی کسی است که حمد و ستایش او را می گوید، الله متعال را با گفتن "ربنا لك الحمد" ستایش کنید. و چون سجده کرد، از وی پیروی نموده و به سجده بروید؛ و زمانی که از روی ناتوانی نشسته نماز خواند، جهت پیروی از او نشسته نماز بخوانید هرچند بر ایستادن قادر بودید. عایشه رضی الله عنها ذکر می کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم از بیماری اش درد می کشید و به همین دلیل نشسته نماز خواند؛ و صحابه گمان می کردند چون قادر به ایستادن هستند، باید بایستند؛ بنابراین ایستاده پشت سر ایشان نماز را آغاز نمودند که رسول الله صلی الله علیه وسلم به آنان اشاره نمود، بنشینند؛ و زمانی که نمازش را به پایان برد، آنان را متوجه نمود که نباید با امام مخالفت صورت بگیرد؛ بلکه باید موافق با او عمل شود تا پیروی از او کاملا محقق گردد و اقتدای کامل صورت بگیرد؛ تا جایی که ماموم با وجود توانایی ایستادن، به سبب نشستن امامِ ناتوانش می نشیند؛ و این زمانی است که امام نماز را در حال نشسته آغاز کند، در این صورت باید نماز را پشت سر وی نشسته خواند. اما اگر امام ایستاده نماز را آغاز کند و در حین نماز دچار مشکل شود و بنشیند، بر کسانی که پشت سر او هستند واجب است نماز را ایستاده ادامه دهند، تا به حدیث نماز رسول الله صلی الله علیه وسلم بر ابوبکر و مردم به هنگام بیماری وفاتش، عمل کرده باشند.