سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، اگر هميشه همان وضعی را داشته باشيد که نزد من داريد و همواره در ذکر و ياد الله باشيد، ملائکه در خانه ها و در راه ها با شما دست می دهند؛…

سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، اگر هميشه همان وضعی را داشته باشيد که نزد من داريد و همواره در ذکر و ياد الله باشيد، ملائکه در خانه ها و در راه ها با شما دست می دهند؛ اما ای حنظله، ساعتی (برای عبادت الله) و ساعتی (برای استراحت و رسيدگی به کارهای دنيا).

از ابوربعی حنظله بن ربيع اُسيِّدی رضی الله عنه، يکی از کاتبان رسول الله صلى الله عليه وسلم روایت است که می گويد: ابوبکر رضی الله عنه مرا ديد و حالم را پرسيد. گفتم: حنظله منافق شده است. ابوبکر رضی الله عنه گفت: سبحان الله، چه می گويی؟! گفتم: هنگامی که نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم هستيم و درباره ی بهشت و دوزخ برای ما سخن می گويد، گويا بهشت و دوزخ را با چشم خود می بينيم؛ اما وقتی رسول الله صلى الله عليه وسلم را ترک می کنیم، زن و فرزند و روزمرگی ها و مسايل زندگی ما را به خود مشغول می کنند و بسياری از فرمایشات رسول الله صلى الله عليه وسلم را از ياد می بريم. ابوبکر رضی الله عنه فرمود: به الله سوگند که ما نيز چنين حالتی داريم؛ لذا با ابوبکر نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم رفتم و وقتی به محضرش رسيديم، عرض کردم: ای رسول خدا، حنظله منافق شده است؟ رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «ومَا ذَاكَ؟»: «اين چه سخنی است که می گويی؟» گفتم: ای رسول خدا، زمانی که در حضور شما هستيم و درباره ی بهشت و دوزخ با ما سخن می گوييد، گويا بهشت و دوزخ را با چشم خود می بينيم و چون از محضر شما بيرون می رويم، زن و فرزند و مسايل زندگی ما را به خود مشغول می کنند و بسياری از فرمایشات شما را از ياد می بريم. این بود که رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «وَالَّذِي نَفْسِي بِيدِهِ أن لَوْ تَدُومُونَ عَلَى مَا تَكُونُونَ عِنْدِي، وَفِي الذِّكْر، لصَافَحتْكُمُ الملائِكَةُ عَلَى فُرُشِكُم وفي طُرُقِكُم، وَلَكِنْ يا حنْظَلَةُ ساعةً وساعةً»: «سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، اگر هميشه همان وضعی را داشته باشيد که نزد من داريد و همواره در ذکر و ياد الله باشيد، ملائکه در خانه ها و در راه ها با شما دست می دهند؛ اما ای حنظله، ساعتی (برای عبادت الله) و ساعتی (برای استراحت و رسيدگی به کارهای دنيا)». و اين را سه بار تکرار فرمود.

[صحیح است] [به روایت مسلم]

الشرح

حنظله به ابوبکر صدیق از تغییر حالت و وضعیت خود خبر می دهد؛ اینکه وقتی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم می باشد، در حال ذکر و یاد الله است و چون به فرزند و زن و دنیا مشغول می شود، وضعیت دیگری دارد؛ و گمان می کند این نفاق است چون حقیقت نفاق اظهار حالتی غیر از حالتی است که انسان در باطن دارد. زمانی که از این مساله به رسول الله صلی الله علیه وسلم خبر می دهند، رسول الله به آنان می فرماید: اگر همواره بر همان حالتی باشید که نزد من دارید، ملائکه با دست های شان و در همه حال با شما سلام می کنند؛ اما باید اعتدال را رعایت کنید و لحظه ای را برای پروردگارتان و لحظه ای را به خانواده و دنیا اختصاص دهید.

التصنيفات

فضيلت هاى ذكر