بشنويد و اطاعت کنيد اگرچه امیر شما برده ای حبشی تعيين گردد که سرش به اندازه ی يک دانه ی کشمش باشد.

بشنويد و اطاعت کنيد اگرچه امیر شما برده ای حبشی تعيين گردد که سرش به اندازه ی يک دانه ی کشمش باشد.

از انس بن مالک رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «اسْمَعُوا وَأَطِيعُوا، وَإِنِ اسْتُعْمِلَ عَلَيْكُمْ عَبْدٌ حَبَشِيٌّ، كَأَنَّ رَأْسَهُ زَبِيبَةٌ»: «بشنويد و اطاعت کنيد اگرچه امیر شما برده ای حبشی تعيين گردد که سرش به اندازه ی يک دانه ی کشمش باشد».

[صحیح است] [به روایت بخاری]

الشرح

از عهده داران امور و امیران و حکام بشنوید و اطاعت کنید، حتی اگر برده ای حبشی به عنوان امیرتان تعیین شد و سر او مانند دانه ی کشمشی بود؛ و این تعبیر از باب مبالغه می باشد. و اینکه فرمود: «وَإِنِ اسْتُعْمِلَ» شامل امیری که پادشاه و رهبر مسلمانان تعیین می کند و همچنین خود پادشاه یا رهبر مسلمانان می شود؛ بر فرض مثال اگر پادشاهی مسلمان بر مردم غلبه کند و قدرت را در دست بگیرد و بر همه چیز سیطره بیابد و با این حال از عرب نباشد، بلکه برده ای حبشی باشد، بر ما واجب است که بشنویم و اطاعت کنیم. این حدیث بر وجوب طاعت از عهده داران امور جز در معصیت و نافرمانی الله متعال دلالت می کند. چون در اطاعت از آنها خیر و امنیت و آرامش و عدم هرج و مرج و عدم پیروی از هوی و هوس و خواهشات نفسانی می باشد. اما در صورتی که از عهده داران امور در امری نافرمانی شود که اطاعت از آنها لازم است، این مساله منجر به هرج و مرج شده و باعث می شود هرکس در پی رای و نظر خود باشد و امنیت از بین رفته و امور سامان خود را از دست داده و فتنه ها زیاد شود.

التصنيفات

حقوق رهبر در برابر ملت