الشرح

بی تردید الله متعال آفریننده تمامی صنعتگران و چیزهایی است که می سازند؛ و این دلیلی است مبنی بر اینکه افعال بندگان مخلوق است و الله متعال بندگان و اعمال آنها را آفریده است. ابن تیمیه رحمه الله می گوید: «هیچ مخلوقی در آسمان ها و زمین وجود ندارد مگر اینکه الله خالق و آفریننده آن است، هیچ خالق و پروردگاری جز او وجود ندارد؛ و به بندگانش دستور داده تا از او و پیامبرانش اطاعت کنند و آنها را از نافرمانی اش نهی کرده است. الله متعال انسان های پرهیزگار، نیکوکار و عادل را دوست دارد و از کسانی که ایمان آورده و اعمال نیکو انجام دهند راضی می گردد و کافران را دوست ندارد و از فاسقان راضی نیست و به فحشا دستور نمی دهد و برای بندگانش کفر را نمی پسندد و فساد را دوست ندارد. و فاعل بودن بندگان حقیقی است و الله خالق افعال آنها می باشد؛ و بنده شامل مؤمن، کافر، نیکوکار، بدکار، نمازگزار و روزه دار می شود و بندگان قدرت انجام اعمال شان را داشته و اراده دارند و الله خالق و آفریننده آنها و آفریننده قدرت و اراده آنها است، چنانکه می فرماید: «لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ * وَمَا تَشَاؤُونَ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ» [تکویر: 28 و 29] « برای هریک از شما که بخواهد راه راست [حق را] در پیش گیرد و شما [چیزی را] نمی خواهید، مگر آنکه پروردگار جهانیان [اراده کند و] بخواهد».