الشرح

Aişe -radıyallahu anha- bizlere şu olayı haber vermektedir. Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- kendisine Ey Aişe! Bu Cibril’dir. Sana selam söylüyor! Bir rivayette ise; "Sana selam hediye ediyor." demiştir. Yani seni İslam selamı ile selamlıyor. Aişe -radıyallahu anha da- "ve aleyhi’s-selam ve rahmetullahi ve berekatuhu" diyerek cevap vermiştir. Böylece kendisine verilen selama daha güzel bir şekilde karşılık vermiştir. Zira böyle yaparak yüce Allah'ın şu ayeti kerimesi ile amel etmiştir. "Bir selam ile selamlandığınız zaman siz de ondan daha güzeli ile selamlayın; yahut aynı ile karşılık verin." (Nisâ Suresi, 86). Sünnete göre bir kişiye başkasından selam getirilirse karşılık olarak "ve aleyhi’s-selam ve rahmetullahi ve berekatuhu" diyerek karşılık verebilir. Aişe -radıyallahu anha-'dan rivayet edilen yukarıdaki hadisin zahiri bunu ifade etmektedir. Ayrıca "Aleyke ve aleyhi's-selam" yahut "aleyhi ve aleyke's-sselam ve rahmetullahi ve berekatuhu" diyerek karşılık vermesi de güzel olur. Bir başka konu ise: Bir kimse, falanca kişiye benden selam götür derse senin bu selamı götürmen üzerine farz olur mu? Alimler bu konuda ayrıntılı olarak cevap vererek şöyle demişlerdir. Bu selamı alıp, iletme konusunda kabul ettiysen senin üzerine bu selamı sahibine götürmek farzdır. Zira Allah Teâlâ şöyle buyurmaktadır: "Hiç şüphesiz Allah size, emanetleri ehline teslim etmenizi emretmektedir." (Nisâ Suresi, 58). Şayet sana bir kimse gelip falancaya selamımı ilet derse, sen de sessiz kalır yahut hatırlarsam iletirim gibi ifadelerle cevap verirsen senin üzerine bu selamı iletmek sadece hatırladığın zaman gerekli olur. Ancak güzel olan davranış hiç bir kimseye böyle bir görev yüklememektir. Zira böyle bir görevi hatırlayıp, yerine getirmekte zorluk vardır. Beni soranlara benden selam ilet gibi ifadeler kullanılması güzeldir. Ancak bunu bir sorumluluk olarak yüklemekte bir yarar yoktur. Kişi utanıp, haya ettiğinden dolayı kabul edip sonra da unutabilir. Bazı alimler erkeklerin kadınlara selam vermesinin caiz olduğunu söylemişlerdir. Nitekim İmam Buharî şöyle demiştir: "Erkeklerin kadınlara, kadınların da erkeklere selam vermesi babı." Bu konuda cevaz verirken fitneden uzak olması kaydını zikretmek gerekir. Çünkü kadın-erkeklerin bir arada bulunmasını savunan kimseler bu noktadan hareket edip, (fitneye) girebilirler. Bu nedenle İmam Nevevî bu hadis ile ilgili faydalardan bahsederken şöyle demiştir: " Bir mefsedeye sebebiyet vermemek şartıyla yabancı bir erkeğin yabancı bir kadına selam göndermesi (caizdir)."