الشرح

ھەدىسنىڭ مەنىسى: پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ ساھابىلىرىدىن بىر كىشى ئاتلىق تاغدىكى بىر جىلغىدىن ئۆتىدۇ، ئۇ جىلغىدا تاتلىق سۇ ئاقىدىغان بىر بۇلاق بولۇپ، ئۇ بۇلاق ئۇ كىشىنى ئۆزىگە جەلىپ قىلىۋالدى، ئۇ كۆڭلىدە كىشىلەردىن ئايرىلىپ ئاشۇ جايدا تۇرۇپ، شۇ بۇلاقنىڭ سۈيىدىن ئېچىپ ئاللاھقا ئىبادەت قىلىشنى ياقتۇرۇپ قالدى، لېكىن ئۇ كىشى بۇ ئىشنى قىلساممۇ پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ رۇخسىتىسىز ھەرگىز قىلمايمەن، دەپ ئويلاپ، بۇ ئويىنى پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامغا ئېيتتى، پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام: «ئۇنداق قىلمىغىن» دەپ ئۇ كىشىنى ئۇنداق قىلىشتىن توستى، چۈنكى غازات قىلىش ئۇ كىشىگە ۋاجىپ بولغان ئىدى، ئۇ كىشىنىڭ ۋاجىپ بولغان ئەمەلنى تەرك قىلىپ نەپلە ئىبادەت قىلىش ئۈچۈن كىشىلەردىن ئايرىلىۋىلىشى ئاسىيلىق ھېسابلىناتتى، شۇنىڭ ئۈچۈن پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام ئۇ كىشىگە: «شۈبھىسىزكى، سىلەرنىڭ ئاللاھنىڭ يولىدا جىھاد قىلغانلىرىڭلارنىڭ مەرتىۋىسى، ئۆيىدە يەتمىش يىل ناماز ئوقۇغاندىن ئارتۇق بولىدۇ،» دېگەن. يەنى ئاللاھ يولىدا جىھاد قىلىش دېگەن پەقەت ناماز ئوقۇش ئۈچۈن يەتمىش يىل ئايرىم تۇرغاندىن ياخشى بولىدۇ، چۈنكى جىھادنىڭ پايدىسى باشقىلارغا بولىدۇ، نەپلە ناماز ئوقۇغاننىڭ پايدىسى پەقەت شۇ كىشىنىڭ ئۆزىگىلا بولىدۇ، «سىلەر ئاللاھنىڭ گۇناھلىرىڭلارنى كەچۈرۈشىنى ۋە سىلەرنى جەننەتكە كىرگۈزۈشىنى ياقتۇرمامسىلەر؟» يەنى ئەگەر سىلەر ئاللاھنىڭ گۇناھلىرىڭلارنى كەچۈرۈشىنى ۋە سىلەرنى جەننەتكە كىرگۈزۈشىنى ياقتۇرساڭلار، سەبىر قىلىپ ۋە سەۋەپ ئۈمىد قىلىپ ئاللاھ يولىدا جىھاد قىلىڭلار، ئاندىن پەيغەمبەرئەلەيھىسسالام جىھادنىڭ پايدىسىنى بايان قىلىپ مۇنداق دەيدۇ: «كىمكى ئاللاھنىڭ يولىدا تۆگىنى بوتىلىقى ئۈچۈن سۈت يېغىشقا قويۇپ بەرگەن ۋاقىتچىلىك مۇددەت ئىچىدە جىھاد قىلغان بولسىمۇ، ئۇنىڭغا جەننەت ۋاجىپ بولىدۇ» يەنى كىمكى ئاللاھنىڭ كەلىمىسىنى ئالى قىلىش ئۈچۈن ئاللاھ يولىدا ئازغىنە ۋاقىت بولسىمۇ ئۇرۇشقا قاتناشسا ئۇ كىشىگە جەننەت ۋاجىپ بولىدۇ