الشرح

در این حدیث عایشه رضی الله عنها خبر می دهد که رسول الله صلی الله علیه وسلم یکی از همسرانش را بوسید سپس برای نماز به مسجد رفت و وضو نگرفت. سپس عروه رضی الله عنه که این حدیث را از عایشه رضی الله عنها روایت کرده، با زیرکی به این موضوع پی برده و در می یابد که همسر مبهم موجود در این حدیث، عایشه رضی الله عنها است. وقتی این مسئله را بیان می کند، عایشه رضی الله عنها می خندد و اینگونه فهم او را تایید می نماید. «و وضو نگرفت»؛ اصل این است که لمس همسر یا بوسیدن او وضو را نمی شکند، چه از روی شهوت باشد چه بدون شهوت؛ زیرا اصل بر باقی ماندن وضو و طهارت است. بنابراین جایز نیست گفته شود این موارد وضو را می شکنند مگر اینکه دلیل محکم و بدون معارضی برای آن ذکر شود؛ اما هیچ دلیل درستی مبنی بر اینکه لمس زن موجب نقض وضو می شود، وجود ندارد و اصل بر باقی بودن طهارت است. اما در این خصوص که الله متعال می فرماید: «أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء» قول صحیح در تفسیر آن این است که منظور از لمس، جماع کردن است؛ در قرائت دیگری اینچنین آمده است: «أَوْ لَمَسْتُمُ النِّسَاء» که منظور از آن جماع است، چنانکه ابن عباس و گروهی از اهل علم گفته اند. و از آنجا که غالبا بوسیدن همسر با شهوت همراه است، این خود دلیلی بر آن است که لمس نمودن زن با شهوت، وضو را نمی شکند مگر اینکه انزال صورت بگیرد که در این صورت به سبب انزال وضو می شکند.