کسانی که به تو خیانت کردند، نافرمانی کردند، به تو دروغ گفتند و جزای تو برای آنان محاسبه خواهد شد

کسانی که به تو خیانت کردند، نافرمانی کردند، به تو دروغ گفتند و جزای تو برای آنان محاسبه خواهد شد

از عایشه رضی الله عنها روایت است: مردی در مقابل پیامبر صلی الله علیه وسلم نشست و گفت: یا رسول الله! من غلامانی دارم که به من دروغ می گویند و به من خیانت می کنند و نافرمانی می کنند، و من آنها را نفرین می کنم و آنان را می زنم، پس رفتار من با آنان چگونه است ؟ فرمود: «کسانی که به تو خیانت کردند، نافرمانی کردند، به تو دروغ گفتند و جزای تو برای آنان محاسبه خواهد شد، اگر مجازات تو نسبت به آنها به اندازه گناهانشان باشد، نه برای تو چیزی است و نه علیه تو چیزی است، و اگر مجازات تو نسبت به گناهان آنان کمتر باشد این برتری توست، و اگر مجازات تو نسبت به گناهان آنان بیشتر باشد از تو قصاص زیاده روی گرفته می شود»، گفت: آن مرد رفت و گریه و ناله کرد، سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «آیا کتاب الله را نمی خوانی: {وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا}، و ما ترازوهای عدل را در روز قیامت می‌نهیم، پس بر هیچ کسی در چیزی ظلم کرده نشود. آن مرد گفت: به الله سوگند یا رسول الله، من برای خود و آنها چیزی بهتر از رها نمودن آنها نمی بینم، تو را گواه می گیرم که همۀ آنان آزادند.

[صحیح] [ترمذی روایت کرده]

الشرح

مردی نزد پیامبر صلی الله علیه وسلم آمد و از کردار برده گانش شکایت کرد، و از اینکه در خبر به او دروغ می گویند و در امانت به او خیانت می کنند، و در معامله ها تقلب می کنند، و از اوامر او سرپیچی می کنند، وی آنان را دشنام می دهد و برای تأدیب آنها را می زند، پس او از وضعیتش در تعامل با آنان در روز قیامت پرسید؟ رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: کسانی که به شما خیانت، نافرمانی کردند و به شما دروغ گفتند، و مجازات تو بر آنها محاسبه می شود، و اگر میزان مجازات تو به اندازه گناهانشان باشد بر شما و علیه شما چیزی نیست، ولی اگر مقدار مجازات تو برای آنان کمتر از گناهانشان باشد، موجب فضل و پاداش تو خواهد شد، و اگر مجازات تو برای آنها از گناهانشان بیشتر باشد، مجازات خواهی شد، از او مقدار اضافی گرفته می شود و به آنان داده می شود، پس مرد کنار رفت و به صدای بلند شروع به گریه و ناله کرد، سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم به او فرمود: آیا کتاب الله را نمی خوانی: {وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا}، و ما ترازوهای عدل را در روز قیامت می‌نهیم، پس بر هیچ کسی در چیزی ظلم کرده نشود.[الأنبياء: 47]، در قیامت به هیچ کس ستم نمی شود، و ترازو بین مردم بر اساس عدل گذاشته می شود، آن مرد گفت: به الله سوگند یا رسول الله! من برای خود و آنها چیزی بهتر از این نمی یابم که آنها را ترک و رها کنم، تو را گواه می گیرم که همه آنها برای رضای الله آزاد هستند. از ترس حساب و عذاب.

فوائد الحديث

راستگویی صحابی در آزادی بردگانش از ترس عذاب الله.

قصاص ظالم اگر به اندازه ظلم و یا کمتر از آن باشد جایز است،

اما زیادت در ظلم حرام است.

تشویق به حسن رفتار با خادمان و ضعیفان.

التصنيفات

ایمان به روز آخرت, تهذیب نفس ها, تفسیر آیت ها