الشرح

مردی آمده و می گوید: ای رسول خدا، مرتکب گناهی سزاوار حد و مجازات شده ام، آن را بر من جاری کن؛ منظور وی این بود که حکم الله را در مورد من اقامه کن. انس می گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم از او نپرسید چه کاری انجام داده که سزاوار حد و مجازات شرعی شده است؟ گفته شده: چون رسول الله صلی الله علیه وسلم گناه وی و بخشیده شدنش را از طریق وحی می دانست، در مورد آن از وی سوال نکرد. آن مرد همراه رسول الله صلی الله علیه وسلم یکی از نمازها یا نماز عصر را خواند. زمانی که رسول الله صلی الله علیه وسلم نماز را به اتمام رساند و بازگشت، آن مرد برخاست و گفت: ای رسول خدا، من مرتکب گناهی سزاوار حد و مجازات شرعی شدم، آن را بر من اقامه کن. یعنی حکم الله در کتاب و سنت را بر من جاری کن؛ این بود که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «آیا همراه ما نماز نخواندی؟». وی گفت: بله؛ فرمود: «الله متعال گناه تو یا حد و مجازات تو را بخشیده است». و این شک از طرف راوی می باشد. یعنی سببِ حد تو را بخشیده است. و مراد از حد، مجازات شامل تعزیر می باشد و احتمال دارد منظور از آن جز این باشد. و مراد از حد حقیقت اصطلاحی آن نیست مانند حد زنا و شرابخواری که هریک مجازات مشخصی دارند. حکمت اینکه رسول الله صلی الله علیه وسلم از وی در مورد گناهی نمی پرسد که مرتکب شده، این است که نوعی عذر برای او سراغ دارد؛ بنابراین از او در مورد آن نمی پرسد تا حد را بر وی اقامه نکند. چون اگر از گناهش بگوید و رسول الله صلی الله علیه وسلم را از آن آگاه نماید، اقامه حد بر وی واجب می باشد هرچند توبه کند. چون توبه حدود را ساقط نمی کند مگر در مورد حد راهزن به دلیل آیه و همچنین حد زنا در مورد ذمی که اسلام بیاورد.