الشرح

رسول الله صلی الله علیه وسلم در جلوی خانه اش صداهایی می شنود که به سبب اختلاف و مشاجره از طرفین دعوا بلند شده است؛ پس نزد آنها می رود تا در بین ایشان قضاوت کند؛ و می فرماید: «من نیز بشری همچون شما هستم؛ غیب نمی دانم؛ و از باطن و کنه امور آگاه نیستم تا ببینم چه کسی راستگو بوده و چه کسی از شما دروغ می گوید. دو طرف دعوا نزد من می آیند تا بین آنها قضاوت کنم و حکم و قضاوت من بر مبنای اظهارات و دلایل و شواهد و سوگندهای طرفین می باشد؛ چه بسا برخی از شما نطق قوی تری داشته باشد و فصیح تر و بهتر سخن گوید و دلایل خود را بیان کند و به این ترتیب گمان کنم راست می گوید و به نفع او قضاوت کنم؛ حال آنکه حق با طرف دیگر باشد؛ پس بدانید حکم من بر مبنای ظاهر امور است نه باطن آنها؛ و هیچ حرامی را حلال نمی گرداند؛ بنابراین اگر در مورد حقِ کسی به نفع دیگری قضاوت نمودم و آن دیگری می داند حق با او نیست، درواقع قطعه ای از آتش به او داده ام؛ اگر می خواهد آن را برای خود بردارد یا رهایش کند، اختیار با اوست؛ و مجازات آن متوجه او می باشد؛ و الله متعال در کمین ظالمان و ستمگران است.