الشرح

ក្នុងចំណោមពួកយូដានៃក្រុងម៉ាទីណះ គឺមានអម្បូរគូរ៉យហ្សោះ និងអម្បូរអាន់ណាហ្ទៀរ។ ក្នុងសម័យកាលជើហ៊ីលីយ៉ះ(មុនឥស្លាម) ក្រុមមួយក្នុងចំណោមក្រុមទាំងពីរបានបង្ក្រាបក្រុមមួយទៀត និងបានយកឈ្នះលើក្រុមនោះ។ ហើយចុងក្រោយ ពួកគេបានព្រមព្រៀង និងសម្របសម្រួលគ្នាថា រាល់ជនរងគ្រោះពីក្រុមទន់ខ្សោយ ជាក្រុមដែលចាញ់ដែលត្រូវក្រុមខ្លាំង ជាក្រុមដែលឈ្នះសម្លាប់ គឺត្រូវទទួលសំណងចំនួនហាសិបវ៉ាសុក។ ចំណែកឯរាល់ជនរងគ្រោះពីក្រុមខ្លាំងដែលត្រូវក្រុមទន់ខ្សោយសម្លាប់ គឺត្រូវទទួលបានសំណងគុណនឹងពីរ ពោលគឺមួយរយវ៉ាសុក។ មួយវ៉ាសុក ស្មើនឹងហុកសិបសក។ ពួកគេនៅតែអនុវត្តបែបនេះ រហូតដល់ពេលដែលណាពី ﷺ មកដល់ក្រុងម៉ាទីណះក្នុងនាមជាជនចំណាកស្រុក ហើយក្រុមទាំងពីរបានដាក់ខ្លួនចុះចូលនឹងរ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ ។ នៅពេលនោះ រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ មិនទាន់ទទួលបានជ័យជម្នះលើសត្រូវណាមួយរបស់លោកនោះឡើយ ហើយលោកក៏មិនបានបង្ក្រាបក្រុមទាំងពីរឲ្យគោរពតាមលោកនោះដែរ ព្រោះពេលនោះ គឺជាឆ្នាំដំបូងនៃចំណាកស្រុក ខណៈដែលលោកស្ថិតនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនៅឡើយ។ ពេលមួយ ក្រុមទន់ខ្សោយបានសម្លាប់មនុស្សម្នាក់ពីក្រុមដែលខ្លាំង។ ពេលនោះ ក្រុមខ្លាំងបានបញ្ជូនសារទៅកាន់ក្រុមទន់ខ្សោយថា៖ សូមពួកអ្នកបញ្ជូនសំណងមួយរយវ៉ាសុកមកកាន់ពួកយើងដូចដែលបានឯកភាពគ្នា។ ក្រុមទន់ខ្សោយបានតបវិញថា៖ តើធ្លាប់កើតមានឡើងទេនៅក្នុងភូមិពីរ ដែលសាសនារបស់គេទាំងពីរ គឺតែមួយ ពូជសាសន៍របស់គេទាំងពីរ គឺតែមួយ ហើយទឹកដីរបស់ពួកគេក៏តែមួយ ប៉ុន្តែសំណងបែរជាទទួលបានត្រឹមពាក់កណ្តាលនៃភាគីម្ខាងទៀតឬ? តាមពិត កាលពីមុន ការដែលពួកយើងផ្តល់ឲ្យពួកអ្នកបែបនេះ គឺជាការបំពានរបស់ពួកអ្នកមកលើពួកយើង ហើយពួកយើងខ្លាចពួកអ្នកប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកឯនៅពេលដែលមូហាំម៉ាត់មកដល់ហើយនោះ ពួកយើងមិនព្រមផ្តល់ឲ្យពួកអ្នកនេះបែបនោះទៀតឡើយ។ នៅពេលនោះ សង្គ្រាមស្ទើរតែផ្ទុះឡើងរវាងភាគីទាំងពីរ។ ក្រោយមក ពួកគេបានឯកភាពគ្នាឲ្យរ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ ធ្វើជាអ្នកកាត់សេចក្តីរវាងពួកគេ។ បន្ទាប់មក ក្រុមខ្លាំងបានពិចារណាថា៖ សូមស្បថនឹងអល់ឡោះ! មូហាំម៉ាត់នឹងមិនឲ្យពួកគេផ្ដល់ឲ្យពួកអ្នកទ្វេដងនៃអ្វីដែលគាត់ឲ្យពួកអ្នកផ្តល់ទៅពួកគេនោះឡើយ។ ពួកគេពិតជានិយាយត្រូវ។ ការដែលពួកយើងផ្ដល់ឲ្យបែបនេះ គឺជាការបំពានពីសំណាក់ពួកយើង និងជាការគាបសង្កត់លើពួកគេប៉ុណ្ណោះ។ ហេតុនេះ ចូរពួកអ្នកបញ្ជូនអ្នកស៊ើបការទៅកាន់មូហាំម៉ាត់ ﷺ ដើម្បីឲ្យគេនាំគំនិតរបស់គាត់មកឲ្យពួកអ្នក។ ប្រសិនបើគាត់ផ្ដល់ឲ្យពួកអ្នកនូវអ្វីដែលពួកអ្នកចង់បាន ពួកអ្នកឲ្យគាត់កាត់សេចក្តីឲ្យចុះ។ តែប្រសិនបើគាត់មិនផ្ដល់ឲ្យពួកអ្នកតាមអ្វីដែលពួកអ្នកចង់បានទេ ចូរពួកអ្នកបោះបង់គាត់ចុះ ហើយកុំឲ្យគាត់កាត់សេចក្តីឲ្យពួកអ្នក។ ដូច្នេះ ពួកគេក៏បានបញ្ជូនមនុស្សមួយក្រុមពីក្នុងចំណោមពួកពុតត្បុត(មូណាហ្វិក)ឲ្យទៅស៊ើបការពីរ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ ដើម្បីមកប្រាប់ពួកគេពីគំនិតរបស់រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ ។ នៅពេលដែលគេបានទៅដល់រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ អល់ឡោះជាម្ចាស់បានបញ្ចុះវ៉ាហ៊ី និងបានប្រាប់អ្នកនាំសាររបស់ទ្រង់ពីរឿងរបស់ពួកគេទាំងអស់ ហើយនិងអ្វីដែលពួកគេចង់បាន។ ពេលនោះ អល់ឡោះជាម្ចាស់ក៏បានបញ្ចុះអាយ៉ាត់នៅក្នុងស៊ូរ៉ោះ អាល់ម៉ាអ៊ីហ្ទះ៖ “يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ لَا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسَارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قَالُوا آمَنَّا” (ឱអ្នកនាំសារ! ចូរកុំព្រួយបារម្ភដោយសារតែពួកដែលប្រញាប់ប្រញាល់ទៅរកភាពគ្មានជំនឿក្នុងចំណោមពួកដែលបាននិយាយថា៖ ពួកយើងមានជំនឿ)។ (អាល់ម៉ាអ៊ីហ្ទះ៖៤១) រហូតដល់បន្ទូលរបស់ទ្រង់៖ “وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللهُ فَأُولَئِكَ هُمِ الْفَاسِقُونَ” (ហើយជនណាដែលមិនកាត់សេចក្ដីតាមអ្វីដែលអល់ឡោះបានបញ្ចុះមក ពួកទាំងនោះ គឺជាពួកដែលល្មើសនឹងបទបញ្ជារបស់អល់ឡោះ)។ (អាល់ម៉ាអ៊ីហ្ទះ៖៤១)។ បន្ទាប់មក អ៊ិពនូអាប់ហ្ពាស رضي الله عنهما បាននិយាយថា៖ សូមស្បថនឹងអល់ឡោះ! ចំពោះក្រុមទាំងពីរនេះហើយដែលអល់ឡោះជាម្ចាស់បានបញ្ចុះនូវបន្ទូលរបស់ទ្រង់៖ “وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللهُ فَأُولَئِكَ هُمِ الْكَافِرُونَ” (ហើយជនណាដែលមិនកាត់សេចក្ដីតាមអ្វីដែលអល់ឡោះបានបញ្ចុះមក ពួកទាំងនោះ គឺជាពួកដែលគ្មានជំនឿ”។ [អាល់ម៉ាអ៊ីហ្ទះ:៤៤]។ “...فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ” (...ពួកទាំងនោះ គឺជាពួកដែលបំពាន”។ [អាល់ម៉ាអ៊ីហ្ទះ:៤៥] និង “...فَأُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ” (...ពួកទាំងនោះ គឺជាពួកដែលល្មើសនឹងបទបញ្ជារបស់អល់ឡោះ”។ [អាល់ម៉ាអ៊ីហ្ទះ:៤៧]។ ហើយពួកគេទាំងពីរក្រុមនេះឯងដែលអល់ឡោះចង់សំដៅ។