ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਉਸ ਨੂੰ ਜਨਾਬਤ ਤੋਂ ਧੋਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾ’ ਅੱਪਣੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਧੋਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ…

ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਉਸ ਨੂੰ ਜਨਾਬਤ ਤੋਂ ਧੋਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾ’ ਅੱਪਣੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਧੋਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਸਨ।

ਸਫੀਨਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਉਸ ਨੂੰ ਜਨਾਬਤ ਤੋਂ ਧੋਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾ’ ਅੱਪਣੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਧੋਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਸਨ।

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਜਨਾਬਤ ਤੋਂ ਧੋਣ ਲਈ ਸਾ’ ਨਾਲ ਗੁਸਲ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਵੁਜ਼ੂ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਹੱਥਾਂ ਲਈ “ਮਦ” ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਸਨ।**ਸਾ’** = ਚਾਰ ਮਦਦਾਂ, **ਮਦ** = ਇਕ ਆਦਮੀ ਦੀ ਮਧਯਮ ਕੁਦਰਤੀ ਕਾਇਮ ਵਾਲੀ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਪਾਣੀ।

فوائد الحديث

ਵੁਜ਼ੂ ਅਤੇ ਗੁਸਲ ਦੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਿਸ਼ਰੀਅਤ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬਚਤ ਕਰਨ ਦੀ ਹਿਦਾਇਤ ਹੈ ਅਤੇ ਬੇਜਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਰਚ ਨਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਪਾਣੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਉਪਲਬਧ ਹੋਵੇ।

ਵੁਜ਼ੂ ਅਤੇ ਗੁਸਲ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਲੋੜ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਵਰਤਣਾ ਸੁਨਤ ਅਤੇ ਮਸਤਹਬ (ਚੰਗਾ) ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹੀ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੀ ਸੂਨਤ ਹੈ।

ਮਕਸਦ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਵੁਜ਼ੂ ਅਤੇ ਗੁਸਲ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਫ਼ਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਨਾਲ ਹੀ ਸੂਨਤਾਂ ਅਤੇ ਆਦਾਬ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਬਿਨਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਰਚ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕਮੀ ਕਰਨ ਦੇ। ਸਮੇਂ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਹੁਤਾਈ ਜਾਂ ਘੱਟਤਾ ਆਦਿ ਨੂੰ ਵੀ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ।

ਮਕਸਦ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਵੁਜ਼ੂ ਅਤੇ ਗੁਸਲ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਫ਼ਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਨਾਲ ਹੀ ਸੂਨਤਾਂ ਅਤੇ ਆਦਾਬ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਬਿਨਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਰਚ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕਮੀ ਕਰਨ ਦੇ। ਸਮੇਂ, ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਹੁਤਾਈ ਜਾਂ ਘੱਟਤਾ ਆਦਿ ਨੂੰ ਵੀ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ।

**ਸਾ’** ਇੱਕ ਜਾਣਿਆ ਮਾਪ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਸਾ’ ਵੱਲ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਚੰਗੇ ਚਾਵਲ ਦੇ 480 ਮਿਥਕਲ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ ਅਤੇ ਲੀਟਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 3 ਲੀਟਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

**ਸਾ’** ਇੱਕ ਜਾਣਿਆ ਮਾਪ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਸਾ’ ਵੱਲ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਵਜ਼ਨ ਚੰਗੇ ਚਾਵਲ ਦੇ 480 ਮਿਥਕਲ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ ਅਤੇ ਲੀਟਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 3 ਲੀਟਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

التصنيفات

Recommended Acts and Manners of Ablution, Recommended Manners of the Ritual Bath