الشرح

رسول الله صلی الله علیه وسلم د خپلو صحابه کرامو په یوه ډله کې ناست و، چې په هغوی کې أبوبکر او عمر هم وو، نو رسول الله صلی الله علیه وسلم پاڅېده، بیا یې ځنډ وکړ، هغوی وویرېدل چې د دښمن لخوا له کومې بدې پېښې سره مخ نه شي؛ چې یا یې اسیر کړي او یا بل څه. نو صحابه کرام په اندېښنه کې پاڅېدل، لومړی کس چې اندېښمن شو هغه ابوهریرة رضي الله عنه و، تر دې چې د بني نجار یو باغ ته ورغی او ګرد چاپیره ترې تاو شو چې کېدی شي کومه خلاصه دروازه پېدا کړي چې پېدا یې نه کړه، خو په دیوال کې یې یوه وړه لار وموندله چې اوبه ترې دننه کېدې، نو ځان یې راغونډ کړ تر دې چې ننوت او رسول الله صلی الله علیه وسلم یې وموند، نو ورته یې وویل: ته یې أبوهریرة؟ هغه وویل: هو. ویې ویل: څه خبره ده؟ أبوهریره وویل: ته زمونږ په منځ کې وې، پاڅېدې او ځنډ دې وکړ، نو موږ وویریدو چې راڅخه جلا نه شې، نو زه لومړی کس وم چې اندېښمن شوم، تر دې چې دې کنډر ته راغلم، نو لکه د ګیدړ په څېر په کښېدو راننوتم، او خلک مې تر شا دي. نو رسول الله صلی الله علیه وسلم خپلې څپلۍ ورکړې تر څو پرې خلک باور وکړي چې رېښتینی دی او ورته یې وویل: زما دا څپلۍ واخله او د دې دیوال تر شا چې له هر چا سره مخ شوې او هغه پدې خبره د زړه له تله ګواهي ورکوله چې له الله پرته بل حق معبود نشته؛ نو په چا کې چې دا صفت و هغه له جنتیانو څخه دی. نو لومړ کس عمر و چې ورسره مخ شوم، هغه وویل: ای ابو هریره دا څپلۍ څه دي؟ هغه وویل: دا د رسول الله صلی الله علیه وسلم څپلۍ دي، زه یې له دې څپلیو سره د دې لپاره رالیږلی یم چې له هر چا سره مخ شوم چې د زړه د باور له مخې یې ګواهۍ ورکوله چې له الله پرته بل حق معبود نشته چې په جنت زیری ورکړم. نو عمر په سوک سره ابو هریره په سینه کې وواهه تر دې چې مخ په شا ولویدم، ویې ویل: ابو هریره وګرځه، نو رسول الله صلی الله علیه وسلم ته وروګرځیدم، په داسې حال کې چې ویریدلی وم، رنګ مې الوتی و او ژړغونی وم، عمر راپسې تر شا راروان شو. نو رسول الله صلی الله علیه وسلم وویل: څه درپېښ شوي ای ابوهریره؟ ما وویل: د عمر سره مخ شوم، او په هغه څه مې خبر کړ چې تا لیږلی وم، نو داسې یو ګذار یې راکړ چې مخ په شا ولوېدم او ویې ویل: وګرځه. رسول الله صلی الله علیه وسلم وویل: ای عمره! دې کار ته څه شي اړباسلې؟ عمر وویل: ای د الله رسوله! زما مور او پلار دې له تا قربان شي، آیا تا ابوهریره له خپلو څپلیو سره رالیږلی و، تر څو هغه چاته د جنت زیری ورکړي چې د زړه له تله پدې خبره ګواهي ورکوي چې له الله پرته بل حق معبود نشته؟ ویې ویل: هو هغه وویل: نو داسې مه کوه، یقینا زه ویره لرم چې خلک به د (کلمې) په ویلو له عمل پرته تکیه وکړي، نو پرې یې ږده چې عمل وکړي. نو رسول الله صلی الله علیه وسلم وویل: نو پرې یې ږده.