تر ټولو لوی ګناهونه: له الله سره شرک کول، د الله له مکر څخه بې پروا کېدل، د الله له رحمت څخه نا امیدي او د الله له هیلي او امید قطع کول.

تر ټولو لوی ګناهونه: له الله سره شرک کول، د الله له مکر څخه بې پروا کېدل، د الله له رحمت څخه نا امیدي او د الله له هیلي او امید قطع کول.

عبد الله بن مسعود - رضي الله عنه - له نبي کریم صلی الله علیه وسلم څخه روایت کوي چې هغه وفرمایل: د کبیره ګناهونه تر ټولو لویه یې : د الله سره شرک کول، د الله له مکر څخه بې پروا کيدل، او د الله له رحمت څخه امید قطع کول، او د الله له رحمت څخه نا هیله كيدل.

[إسناد يې صحيح دی] [عبدالرزاق روايت کړی دی]

الشرح

رسول الله - صلی الله علیه وسلم - پدې حدیث کې د هغه ګناهونو یادونه کړې چې له کبیره ګناهونو څخه ګڼل کیږي او هغه دا دي چې: د الله - پاک - سره په ربوبیت او عبادت کې شریک وګرځول شي او په همدې یې پیل وکړ، ځکه چې دا تر ټولو لویه ګناه او له الله تعالی څخه د هیلې او امید پرې کول دي؛ او ځکه چې دا په الله تعالی بدګماني او د هغه د پراخه رحمت په اړه ناپوهي ده،او بنده د نعمتونو په ورکولو سره ځان له نیونې څخه ساتلی بولي تر دې چې په تدریجي توګه یې ناپامۍ کې راونیسي. او پدې حدیث کې موخه د لویو ګناهونو د شمېر محدودول ندي کوم چې یاد شول، ځکه چې لوی ګناهونه زیات دي، بلکه موخه ترې د تر ټولو لویو ګناهونه څخه یادونه ده.

فوائد الحديث

د ګناهونو ویش؛ لویو او کوچنیو ته.

شرک تر ټولو لویه ګناه او د کبیره ګناهونو تر ټولو لویه یې ده.

د الله - پاک - له مکر څخه د بې غمي او د هغه له رحمت څخه د نا امیدۍ حراموالي، او دا دواړه له لویو ګناهونو څخه دي.

د مکارو خلکو په مقابل کې په مکر سره د الله - تعالی - د موصوفولو جواز، او دا د کمال صفت دی. او بد مکر هغه دی چې د یو چا په مقابل کې وشي چې هغه د مکر کولو وړ نه وي چې ورسره وشي.

بنده اړ دی چې تل له - الله تعالی- څخه د ویرې او امیدوارۍ تر منځه اوسي، نو کله چې وویریږي نه ناامیده کیږي، او کله چې امید وساتي، د الله - له نیونې - څخه ځان په امن کې نه محسوسوي.

الله - تعالی - ته د رحمت د صفت ثبوت؛ په داسې طریقه چې د هغه د عظمت سره ښایې.

په الله - تعالی - د نیک ګمان کولو وجوب.

التصنيفات

د الوهیت توحید