الشرح

از معاذ روایت است که می گوید: زمانی که رسول الله صلی الله علیه وسلم او را به عنوان امیر و عامل زکات و به همراه مسئولیت های دیگری به یمن می فرستد، به وی دستور می دهد زکات گاو را به این صورت بگیرد: از هر سی گاو یک گوساله ی نر یا ماده ای که یکسال تمام کرده باشد و از هر چهل گاو، یک گوساله که دو سال تمام کرده باشد؛ و یک دینار طلا از هر فرد بالغ ذمی جزیه بگیرد. اینکه به صورت مطلق این مساله را عنوان می کند گویا این مقدار جزیه برای ذمیِ فقیر و ثروتمند بوده است. ناگفته نماند که این یک دینار سالانه بوده است. مقدار جزیه به اجتهاد امام بازمی گردد چنانکه بر حسب اختلاف مکانی و زمانی و ثروت و فقر جزیه دهندگان تفاوت می کند. دلیل آن این است که وقتی رسول الله صلی الله علیه وسلم مقدار آن را برای اهل یمن تعیین می کند به معاذ می گوید: «از هر فرد بالغ یک دینار بگیر». اما وقتی عمر رضی الله عنه میزان جزیه ی اهل شام را مشخص می کند، به این مقدار می افزاید.