فوائد الحديث

દુનિયામાં સૌથી શ્રેષ્ઠ ઝમાનો, જેમાં આપ સ.લ. હતા અને આપની સાથે સહાબાઓ હતા, સહીહ બુખારીની હદીષ છે જેમાં આપ સ.લ.એ કહ્યું : હું આદમ અ.સ.થી લઈને કે અત્યાર સુધી સૌથી શ્રેષ્ઠ સમયમાં આવ્યો છું, અહીં સુધી કે તે સમય અને ઝમાનો ઓન આવ્યો, જેમાં હું પેદા થયો.

ઈબ્ને હજર રઝી.એ કહ્યું : કે આ હદીષ પુષ્ટિ કરે છે કે સહાબા તાબઇ કરતા શ્રેષ્ઠ છે, અને તાબઇ તબે તાબઇન કરતા શ્રેષ્ઠ છે, શુ આ શ્રેષ્ઠતા વ્યક્તિગતરૂપે છે અથવા સમાજરૂપે? આ ચર્ચાનો વિષય છે, જમહુર બીજા મંતવ્ય તરફ ગયા છે.

પહેલી ત્રણ સદીઓના સમય પ્રમાણે અનુસરણ કરવા તરફ ઈશારો કર્યો છે; જેમનો સમય જેટલો આપ સ.લ.થી નજીક હશે તે તેટલો જ ઇલ્મમાં, અમલમાં અનુસરણ કરવાનો હક ધરાવે છે,

નઝર : આ એક એવી જવાબદારી છે, જે કાયદેસર રીતે સક્ષમ વ્યક્તિ પોતાના પર એવી આજ્ઞાપાલન ક્રિયા કરવા માટે લાદે છે, જે શરીઅત દ્વારા ફરજિયાત બનાવવામાં આવી નથી, અને આવા ઇરાદાને દર્શાવતા કોઈપણ નિવેદન દ્વારા વ્યક્ત કરવામાં આવે છે.

ખિયાનત, નઝર પુરી ન કરવી અને દુનિયાથી લગાવની નિંદા કરવામાં આવી છે.

ગવાહી તલબ કર્યા વગર ગવાહી આપવી નિંદનીય છે, જ્ઞાની વ્યક્તિ જાણે છે, જો તર અજ્ઞાની હશે તો તે વ્યક્તિ આપ સ.લ.ના આ કોલ પ્રમાણે આવશેજ જેમાં આપ સ.લ. કહે છે : શુ હું તમને શ્રેષ્ઠ ગવાહ વિશે ન જણાવું? જે ગવાહી તલબ કરતા પહેલા પોતાની ગવાહી આપી દે. (આ હદીષને મુસ્લિમ રહ.એ રિવાયત કરી છે.