من دیدم رسول الله صلی الله علیه وسلم ادرار کرد، سپس وضو گرفت و بر خُفّ‌هایش مسح کشید

من دیدم رسول الله صلی الله علیه وسلم ادرار کرد، سپس وضو گرفت و بر خُفّ‌هایش مسح کشید

از ابراهیم نخعی از همّام بن حارث روایت است که گفت: جریر ادرار کرد، سپس وضو گرفت و بر خُفّ‌هایش مسح کشید، به او گفته شد: آیا چنین می‌کنی؟ گفت: آری، من دیدم رسول الله صلی الله علیه وسلم ادرار کرد، سپس وضو گرفت و بر خُفّ‌هایش مسح کشید. اعمش گفت: ابراهیم می‌گفت: این حدیث را مردم دوست داشتند؛ زیرا اسلام جریر پس از نزول سوره مائده بود.

[صحیح] [متفق علیه]

الشرح

جریر بن عبدالله رضی الله عنه ادرار کرد، سپس وضو گرفت و به مسح بر خُفّ‌هایش اکتفا کرد و پاهایش را نشست، اطرافیان به او گفتند: آیا چنین می‌کنی؟! گفت: آری، من پیامبر صلی الله علیه وسلم را دیدم که ادرار کرد، سپس وضو گرفت و بر خُفّ‌هایش مسح کشید. و جریر پس از نزول سوره مائده - که آیه وضو در آن است - اسلام آورده بود؛ که اشاره به این دارد که مسح بر خُفّین با نزول آن آیه نسخ نشده است.

فوائد الحديث

حرص اصحاب و تابعین بر پیروی از سنت پیامبر صلی الله علیه وسلم.

نووی گفته: تمام کسانی که در اجماع اعتبار دارند، بر جواز مسح بر خُفّین - چه در سفر و چه در حضر، چه به ضرورت و چه بی‌ضرورت - اتفاق نظر دارند؛ حتی برای زنانی که در خانه هستند و افراد ناتوانی که قادر به راه رفتن نیستند نیز جایز است.

فضیلت جریر بن عبدالله رضی الله عنه که سعه‌صدر داشت و تحمل انکار شاگردانش - با وجود اشتباه بودنشان - را می‌کرد.

ردّ بر کسانی که مسح بر خُفّین را انکار کرده و مدعی نسخ آن هستند؛ زیرا حدیث جریر رضی الله عنه پس از آیه وضو بوده است.

بیان این که سزاوار است کسی که مورد انکار قرار گرفته - در حالی که عملش را صحیح می‌داند - بر منکر خشم نگیرد و با او به نحوی شایسته بحث کرده و دلیل خود را توضیح دهد.

استناد به تاریخ در هنگام نیاز.

التصنيفات

مسح بالای موزه ها و یا مانند آنان