فوائد الحديث

አላህ በሑደይቢያ ስምምነት ወቅት ለነቢዩ ሙሐመድ ሶለሏሁ ዐለይሂ ወሰለም -የአላህ ሶላትና ሰላም በእርሳቸው ላይ ይስፈንና- ትልቅ ድል በመክፈት የዋለላቸው ፀጋ ትልቅ መሆኑ ተገልጿል። ይህንንም በማስመልከት ነው ለርሳቸው እንዲህ ያላቸው: {እኛ ላንተ ግልፅ የሆነን መክፈት ከፈትንልህ።}

ሶሓቦች ረዲየሏሁ ዐንሁም - አላህ መልካም ሥራቸውን ይውደድላቸውና - ለአላህ ትእዛዝ የተዋደቁና የተገዙ ጊዜ የቸራቸው ነገር ተገልጿል። አላህ እነርሱን በማስመልከትም ይህንን አውርዷል: {ምእመናንንና ምእመናትን ከስሮቻቸው ወንዞች የሚፈስባቸውን ገነቶች በውስጣቸው ዘውታሪዎች ሲሆኑ ሊያገባቸው።}

አላህ ለነቢዩና ለአማኞች ድልና መከፈትን ቃል በመግባት የዋለው ችሮታ ተገልጿል።

ሰዕዲይ ይህን አንቀፅ በተፍሲራቸው ውስጥ ሲያብራሩት እንዲህ ብለዋል: "{እኛ ላንተ ግልፅ የሆነን መክፈት ከፈትንልህ።} [አልፈትሕ:1] ይህ የተጠቀሰው መከፈት ማለት የሑደይቢያ ስምምነት ነው። ይህም በረጅሙ ታሪክ እንደተጠቀሰው የአላህ መልክተኛ ሶለሏሁ ዐለይሂ ወሰለም -የአላህ ሶላትና ሰላም በእርሳቸው ላይ ይስፈንና- ዑምራ ለማድረግ በመጡበት ወቅት አጋርያኖች እርሳቸውን ወደ መካ ላለማስገባት ዘጉባቸው። የጉዳዩ መጨረሻም የአላህ መልክተኛ ሶለሏሁ ዐለይሂ ወሰለም -የአላህ ሶላትና ሰላም በእርሳቸው ላይ ይስፈንና- ለአስር አመት ጦርነት የማቆም፤ በቀጣይ አመት ዑምራ ሊያደርጉ፤ ወደ ቁረይሾችና ከነርሱ ጋር የጦር ቃልኪዳን ወደተጋቡት ግዛቶች መግባት የፈለገ ሰው እንዲገባ፤ ወደ አላህ መልክተኛ ሶለሏሁ ዐለይሂ ወሰለም -የአላህ ሶላትና ሰላም በእርሳቸው ላይ ይስፈንና- ቃልኪዳንና ውል መግባት የፈለገ ሰውም መፈፀም እንደሚችል ከአጋርያን ጋር መስማማት ነበር። በዚህም ምክንያት ሰዎች እርስ በርስ ሲተማመኑ ወደ አላህ ሃይማኖት የሚደረገው ጥሪ ተስፋፋ፤ በነዚህ ግዛቶች በማንኛውም ስፍራ የሚኖር አማኝ የሆነና ለጥሪ የተመቻቸ ከሆነ ስለእስልምና እውነታ ለማወቅ የፈለገን ያሳውቃል። በነዚህ ጊዜያትም ሰዎች በህብረት በህብረት እየሆኑ ወደ አላህ ሃይማኖት ገቡ። ለዚህም ነው አላህ የድል መከፈት ብሎ የሰየመው። ግልፅ የሆነ ድል ብሎም ገለፀው። ይህም የሆነበት የአጋርያንን ሀገራት ድል በማድረግ የሚታለመው የአላህን ሃይማኖት የበላይ ማድረግና የሙስሊሞችን አሸናፊነት ማረጋገጥ ስለሆነ ነው። ይህ ደግሞ በዚህ ስምምነት ብቻ ተገኝቷል።"