الشرح

عەلی کوڕی ئەبی تاڵیب -ڕەزای خواى لێبێت- پارچە ئاڵتونێکی له نێو پارچە چەرمێکی خۆشكراو بە جەوت لە یەمەنەوە ڕەوانه کرد بۆ پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- کە هێشتا پارچە ئاڵتونەكە پاڵفته نەكرابوو له خۆڵەکەی، گێڕەرەوەكە دەڵێت: پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دابەشی کرد لە نێوان چوار كەسدا: عویەینەی کوڕى بدر ئەلفەزاری، وئەقرەعی کوڕی حابیسی حەنزەلی، وزەید ئەلخەیل ئەلنەبهانی، وعەلقمەی كوڕی عولاسەی عامیری، پیاوێك لە هاوەڵان ووتی: ئێمه شایستەتر بووین بە ئەمە (ئەم بەخشینە) زیاتر لە ئەوان، گێڕەرەوەكە دەڵێت: ئەم قسەیە گەیشت به پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- بۆيە فەرمووی: «باشە ئێوه متمانه بە من ناكەن، لەکاتێکدا من متمانەپێكراوی ئەو زاتەم كه لە سەرووی ئاسمانەکانەوەیە، بەیانیان و ئێواران هەواڵم له ئاسمانەوە بۆ دێت». گێڕەرەوەكە دەڵێت: پیاوێکی كە ئەمە هەندێك لە سیفەتەكانی ڕواڵەتی بوو: چاوی بەقووڵاچوو، ونێوچەوان و وڕوومەتی دیار وبەرز وقۆقزى، وڕیشێكی چڕ وپڕ بەڵام درێژ نەبوو، وسەرتاشراو، وئیزارەكەی (جلی داپۆشەری نیوەى خوارەوەى لاشەی) چاک بەستبوو وهەڵیگرتبوو؛ ووتى: ئەی پێغەمبەری خودا له خوا بترسە، پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- فەرمووی: «مەینەتباری بۆ تۆ، مەگەر من له هەموو دانیشتوانى سەر زەوى لە پێشتر نیم بۆ ئەوەی له خوابترسم؟!». گێڕەرەوەكە دەڵێت: كابرا ڕووی وەرگێڕاو وڕۆیشت، خاليدى کوڕى وەلید ووتى: ئەی پێغەمبەری خودا نەدەم لە ملى؟ پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- فەرمووی: «نەخێر، لەوانەیە نوێژ بکات»، خالید ووتى: چەندەها نوێژخوێن هەیە بە زمان شتێك دەڵێن كە لە دڵیاندا نیيە، پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- فەرمووى: من فەرمانم پێنەدراوه دڵى خەڵكى بکەمەوە وسکیان هەڵبدڕم، بەڵكو فەرمانم پێدراوە كە بڕیار لەسەر ڕواڵەتی كاروباریان بدەم، گێڕەرەوەكە دەڵێت: ئینجا پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- سەيرى كابراى کرد كه ڕووی وەرچەرخان وڕۆیشت، وفەرمووی: لە نەوە وهاوەڵانی ئەمە یان لە هۆزەكەی كەسانێك دەبن كه بەهرەمەندن لە خوێندنەوەى قورئان بە دەنگی خۆشەوە، وزمانیان پاراوە بەهۆی زۆر خوێندنەوەی قورئان، بەڵام قورئان له گەروويان ناکاتە خوارەوە بۆئەوەی دڵیان لێی تێبگات وچاكی بكاتەوە، خوای گەورە ئەو كردەوەیان بەرز ناكاتەوە وقبوڵی ناكات، ولە ئیسلام دەردەچن وەك چۆن تير لە نیشانەكەدا دەردەچێت بە خێرایی وئاسانیەوە. گێڕەرەوەكە دەڵێت: وپێم وابێت فەرمووی: ئەگەر پێیان بگەم كاتێك دژی مسوڵمانان دەردەچن بە شمشێر؛ ئەوا بە سەختی دەیانكوژم هەروەكو چۆن قەومى (سەمود) كوژران.