الشرح

ਜ਼ਿਰ ਬਿਨ ਹੁਬੈਸ਼ ਸਫ਼ਵਾਨ ਬਿਨ ਅੱਸਾਲ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੂ ਕੋਲ ਗਿਆ, ਖੁਫ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਮਸਹ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਣ ਲਈ।ਸਫ਼ਵਾਨ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: “ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਕੀ ਆਇਆ ਹੈ, ਏ ਜ਼ਿਰ?”ਜ਼ਿਰ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਇਲਮ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ।”ਸਫ਼ਵਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਇਲਮ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਰ ਫੈਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਆਦਰ ਵਜੋਂ।”ਜ਼ਿਰ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਖੁਫ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਮਸਹ ਕਰਨ ਬਾਰੇ, ਪਖਾਨਾ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ੱਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਸਹਾਬੀ ਹੋ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਪੁੱਛਣ ਆਇਆ ਹਾਂ ਕਿ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਨੇ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣਿਆ?” ਸਫ਼ਵਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਹਾਂ, ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਸਫ਼ਰ ‘ਤੇ ਹੋਵਾਂ ਤਾਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਅਤੇ ਰਾਤਾਂ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਖੁਫ਼ ਨਾ ਉਤਾਰੋ, ਛੋਟੇ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਪਾਪ (ਜਿਵੇਂ ਪਖਾਨਾ, ਪੇਸ਼ਾਬ, ਅਤੇ ਸੌਣ) ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ; ਪਰ ਜਨਾਬਾ ਹੋਣ ਤੇ ਖੁਫ਼ ਉਤਾਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।”ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ: “ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਨੇ ਸਨਿਆ ਕਿ ਉਹ ਹੱਬ (ਹਵਾ/ਧਰਤੀ ਦੀ ਨਿਰਦਿਸ਼ਟ ਹਾਲਤ) ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ?” ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਨਾਲ ਸਫ਼ਰ ‘ਤੇ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸੀ, ਇੱਕ ਅਰਬੀ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ: ‘ਹੇ ਮੁਹੰਮਦ!’ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਸਦਾ ਜਵਾਬ ਉਸਦੇ ਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ: ‘ਆਓ।’ਅਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਕਿਹਾ: ‘ਹੇ ਵਾਹ, ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਥੱਲੇ ਕਰੋ, ਤੁਸੀਂ ਨਬੀ ﷺ ਕੋਲ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।’” ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਆਵਾਜ਼ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ: “ਵਾਹ, ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਨਹੀਂ ਥੱਲੇ ਕਰਾਂਗਾ।”ਅਰਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਹੇ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ, ਇਨਸਾਨ ਨੇਕੀ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਰਗਾ ਅਮਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ?” ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **“ਇਨਸਾਨ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਕ਼ਿਯਾਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।”**ਜ਼ਿਰ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਫ਼ਵਾਨ ਸਾਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਦੱਸਦਾ ਰਿਹਾ, ਜਦ ਤੱਕ ਉਸਨੇ ਸ਼ਾਮ ਵੱਲ ਇੱਕ ਰਸਤੇ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਉਸ ਦਿਨ ਸਿਰਜਿਆ ਜਦੋਂ ਅਸਮਾਨ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਇਸ ਰਸਤੇ 'ਤੇ ਸਵਾਰੀ ਚਾਲਕ ਚਾਲੀ ਜਾਂ ਸੱਤਾਹ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਰਾਹ ਤਦ ਤੱਕ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਦ ਤੱਕ ਸੂਰਜ ਪੱਛਮ ਤੋਂ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ।”