‘ਦੋ ਰੌਸ਼ਨੀਆਂ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾ ਜੋ ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨਬੀ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ: ਫਾਤਿਹਾ-ਉਲ-ਕਿਤਾਬ ਅਤੇ…

‘ਦੋ ਰੌਸ਼ਨੀਆਂ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾ ਜੋ ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨਬੀ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ: ਫਾਤਿਹਾ-ਉਲ-ਕਿਤਾਬ ਅਤੇ ਬਕਰਾ ਸੂਰਾਹ ਦੇ ਖ਼ਵਾਤਿਮ। ਤੂੰ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੁਰਫ਼ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।’

ਇਬਨ ਅੱਬਾਸ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ: «ਇਸ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਜਬਰੀਲ ﷺ ਨਬੀ ﷺ ਕੋਲ ਬੈਠੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉੱਪਰੋਂ ਇੱਕ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਉਠਾਇਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: “ਇਹ ਸਵਰਗ ਦਾ ਇੱਕ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਹੈ ਜੋ ਅੱਜ ਖੁਲਿਆ ਹੈ, ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਖੁਲਿਆ।” ਉੱਥੋਂ ਇੱਕ ਫਰਿਸ਼ਤਾ ਉਤਰਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: “ਇਹ ਫਰਿਸ਼ਤਾ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਉਤਰਿਆ ਹੈ, ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਉਤਰਿਆ। ਉਸਨੇ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: ‘ਦੋ ਰੌਸ਼ਨੀਆਂ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾ ਜੋ ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨਬੀ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ: ਫਾਤਿਹਾ-ਉਲ-ਕਿਤਾਬ ਅਤੇ ਬਕਰਾ ਸੂਰਾਹ ਦੇ ਖ਼ਵਾਤਿਮ। ਤੂੰ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੁਰਫ਼ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।’»

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

ਜਬਰੀਲ ਫ਼ਰਿਸ਼ਤਾ ਅਲੈਹਿਸਸਲਾਮ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਕੋਲ ਬੈਠੇ ਸਨ, ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਸਮਾਨ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ, ਜਿਵੇਂ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੁਲਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਬਰੀਲ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਚੁੱਕਿਆ ਤੇ ਆਸਮਾਨ ਵੱਲ ਵੇਖਿਆ, ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਆਸਮਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਹੈ ਜੋ ਅੱਜ ਖੁਲਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਖੁਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਫ਼ਰਿਸ਼ਤਾ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਉਤਰੇਆ, ਜੋ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਉਤਰੇਆ ਸੀ। ਉਸ ਫ਼ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੇ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ਸੁਣੋ! ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੋ ਨੂਰ ਬਖ਼ਸ਼ੇ ਗਏ ਹਨ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨਬੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ — ਉਹ ਹਨ: ਸੂਰਹ ਫਾਤਿਹਾ ਅਤੇ ਸੂਰਹ ਬਕ਼ਰਹ ਦੀਆਂ ਆਖ਼ਰੀ ਦੋ ਆਯਤਾਂ। ਫਿਰ ਫ਼ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਜੋ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਅੱਖਰ ਦੀ ਤਿਲਾਵਤ ਕਰੇਗਾ, ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਉਸ ਨੂੰ ਉਹ ਸਾਰਾ ਭਲਾ ਅਤੇ ਦੁਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਯਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ।

فوائد الحديث

ਸੂਰਹ ਫਾਤਿਹਾ ਅਤੇ ਸੂਰਹ ਬਕਰਾਹ ਦੀਆਂ ਆਖ਼ਰੀ ਆਯਤਾਂ ਦੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਿਲਾਵਤ ਕਰਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ’ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਤਰਗੀਬ।

ਆਸਮਾਨ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਹੁਕਮ ਨਾਜ਼ਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨਾਲ ਹੀ ਖੁਲ੍ਹਦੇ ਹਨ।

ਇਹ ਗੱਲ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਦੇ ਹਜ਼ੂਰ ਕਿੰਨੀ ਉੱਚੀ ਇਜ਼ਤ ਹਾਸਲ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਦੋ ਨੂਰ ਬਖ਼ਸ਼ੇ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨਬੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ।

ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਦੌਆ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੇ ਕੇ ਦੌਆ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ।

التصنيفات

Virtues of Surahs and Verses, The Angels