“ਹਜ ਅਤੇ ਉਮਰਾ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਪਤੀਆ (ਫਰਨ) ਲੋਹਾ, ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ…

“ਹਜ ਅਤੇ ਉਮਰਾ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਪਤੀਆ (ਫਰਨ) ਲੋਹਾ, ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਵਿੱਚੋਂ ਮੈਲ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਮਬਰੂਰ ਹਜ ਦਾ ਇਨਾਮ ਸਿਰਫ਼ ਜਨਨਤ ਹੈ।”

ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਇਬਨ ਮਸਊਦ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ। “ਹਜ ਅਤੇ ਉਮਰਾ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਪਤੀਆ (ਫਰਨ) ਲੋਹਾ, ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਵਿੱਚੋਂ ਮੈਲ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਮਬਰੂਰ ਹਜ ਦਾ ਇਨਾਮ ਸਿਰਫ਼ ਜਨਨਤ ਹੈ।”

[صحيح] [رواه الترمذي والنسائي وأحمد]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਹਜ ਅਤੇ ਉਮਰਾ ਦੇ ਰਿਵਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਕਠੇ ਕਰਨ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾ ਹੋਣ ਤੇ ਰੋਕ ਨਾ ਰੱਖਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦਾ ਸਬਬ ਬਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਦਿਲ 'ਚ ਪੌਂਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੱਗ ਦਾ ਫੁੱਕਾ ਲੋਹੇ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਹੋਈ ਧਾਤਾਂ ਦੇ ਮੈਲ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

فوائد الحديث

ਹਜ ਅਤੇ ਉਮਰਾ ਨੂੰ ਇਕਠੇ ਕਰਨ ਦਾ ਫਜ਼ੀਲਤ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਤਾਕੀਦ:

ਹਜ ਅਤੇ ਉਮਰਾ ਨੂੰ ਜੁੜ ਕੇ ਕਰਨ ਨਾਲ ਗਰੀਬੀ ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਦੀ ਮਾਫ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਮੁਬਾਰਕਪੂਰੀ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: “ਇਹ ਗਰੀਬੀ ਦੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ” ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗਰੀਬੀ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ: ਬਾਹਰੀ ਗਰੀਬੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹੱਥ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਗਰੀਬੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦਿਲ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ (ਰੂਹਾਨੀ ਅਮੀਰੀ) ਵਧਦੀ ਹੈ।

التصنيفات

Virtue of Hajj and Umrah