الشرح

Hadisin manası: Selman'dan rivayet edildiğine göre ona şöyle söylenmiştir: ''Size Peygamberiniz her şeyi öğretti hatta tuvalet adabını bile." Yani, Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- ashabına tuvalet ihtiyaçlarını giderecekleri yere girdikleri andan itibaren tuvalet ihtiyaçlarını gidermeye ve oradan çıkmaya kadar herşeyi öğretti. Bu adaplardan; ihtiyaç giderirken kıbleye önünü ya da arkasını dönmeyi, sağ el ile taharatlenmeyi ve tezek ve kemik ile taharetlenmeyi yasakladı. ''Dedi ki: Evet, bize büyük ve küçük abdesti bozarken kıbleye dönmeyi yasakladı'' Evet Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- büyük ve küçük abdest bozma esnasında kıbleye dönmemizi yasakladı. İnsan küçük ve büyük abdestini bozarken kıbleye doğru önünü ve arkasını dönmez. Çünkü orası namazda ve diğer ibadetlerde Müslümanların kıblesidir. Kıble; yönlerin en değerlisidir. Ona değer verip onu yüceltmek gerekmektedir. Allah Teâlâ şöyle buyuruyor: "Her kim Allah'ın emir ve yasaklarına saygı gösterirse, bu, Rabbinin katında kendisi için daha hayırlıdır." (Hac Sûresi: 30) "Ya da sağ elle taharetlenmeyi'' Yine onların sağ elle taharetlenmelerini yasakladı. Çünkü sağ el övülen ve ihtiram edilen güzel işleri yapmakta kullanılmaktadır. Ön ve arkadan çıkan değersiz şeyleri izale etmek gibi işler için ise sağ el değil sol el kullanılır. Başka bir hadiste: "Tuvalette sağ eliyle silinmez (taharetlenmez)" lafzıyladır. ''Ya da üç taştan daha az bir taşla taharetlenmeyi yasakladı.'' Yine temizlik olsa bile üç taştan daha az taş ile taharetlenmeyi yasakladı. Çünkü genel olarak üç taştan daha az olursa temizlik olmaz. Eğer taşlardan sonra su kullanımı olmaz ise üç taştan daha az kullanma yasağı bunun ile sınırlandırılır. Ancak taşlarla taharetlendikten sonra su kullanılacak ise üç taştan daha az taş kullanmakta bir sakınca yoktur. Çünkü burada yapılmak istenen necaset olan yerden necasetin azaltılması olup tam manasıyla temizlenme kast edilmemiştir. ''Ya da bize tezek ile taharetlenmeyi yasak etti'' Yine onları tezek ile taharetlenmekten nehyetti. Çünkü tezek cinlerin bineklerinin yiyeceğidir. Sahih-i Müslim'de açık bir şekilde geldiği gibi cinlerden bir topluluk Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem-'e geldiler ve ona yiyecekten sordular. Nebi -sallallahu aleyhi ve sellem- onlara şöyle buyurdu: «Buldukları kemik üzerinde behemehal biraz et bulursunuz kesilirken Allah'ın isminin zikredildiği her kemik ve her tezekte sizin hayvanlarınızın yiyeceğidir.» ''Ya da kemik ile (taharetlenmeyi) yasakladı'' Yine kemikler ile taharetlenmeyi yasakladı. Çünkü zikri geçen hadiste de belirttiği gibi kemikler, cinlerin yiyeceğidir. Rasûlullah -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur: «Bu ikisi ile (kemik ve tezek) taharetlenmeyin. Çünkü bunlar, kardeşlerinizin yiyecekleridir.» Yiyeceği kemik ve tezek olanların faydalanması ve bunların necaset ile kirletilip bozulmaması için sünnet, bu hikmeti açıklamıştır. Eğer necasette kullanılırsa onların yemekleri bozulmuş olur.