الشرح

ណាពី ﷺ លោកបានធ្វើការប្រៀបធៀបដ៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ចំពោះអ្នកដែលទាញយកប្រយោជន៍ពីភស្តុតាង និងមាគ៌ាដែលនាំទៅដល់គោលបំណងដែលគេទាមទារ ក៏ដូចជាចំណេះដឹងឥស្លាមដែលលោកបាននាំមកទៅនឹងដីដែលទឹកភ្លៀងយ៉ាងច្រើនបានធ្លាក់លើ។ ដីទាំងនោះមានបីប្រភេទ៖ ទីមួយ៖ ជាដីល្អ វាស្រូបយកទឹកភ្លៀងនោះ ហើយបណ្ដុះចេញមកនូវរុក្ខជាតិផេ្សងៗយ៉ាងច្រើន ទាំងស្រស់ និងស្ងួត ដែលមនុស្សលោកក៏ទាញយកផលប្រយោជន៍ពីវា។ ទីពីរ៖ ជាដីដែលអាចផ្ទុកទឹក តែវាមិនដុះចេញនូវរុក្ខជាតិផ្សេងៗនោះឡើយ។ វាអាចរក្សាទឹកដើម្បីឲ្យមនុស្សទាញយកផលប្រយោជន៍ពីវា។ ពួកគេអាចផឹកទឹក និងយកឲ្យសត្វពាហៈរបស់ពួកគេផឹក ក៏ដូចជាយកទៅស្រោចស្រពដំណាំរបស់ពួកគេផងដែរ។ ទីបី៖ ដីខ្សាច់រលោងដែលមិនអាចផ្ទុកទឹកបាន ហើយក៏មិនបណ្ដុះចេញនូវរុក្ខជាតិនោះដែរ។ ដីប្រភេទនេះ វាមិនអាចទាញយកផលប្រយោជន៍ពីទឹកនោះដល់ខ្លួនឯងវានោះឡើយ ហើយមនុស្សលោកក៏មិនអាចទាញយកប្រយោជន៍ពីវានោះដែរ។ គឺដូច្នោះឯង ស្ថានភាពអ្នកដែលបានស្តាប់ឮចំណេះដឹង ក៏ដូចជាការចង្អុលបង្ហាញដែលគេបញ្ជូនណាពី ﷺ ឲ្យពាំនាំវាមក។ ទីមួយ៖ អ្នកចេះដឹងដែលមានការស្វែងយល់ពីសាសនារបស់អល់ឡោះ អនុវត្តតាមចំណេះដឹងដែលខ្លួនមាន និងបង្រៀនវាដល់អ្នកដទៃ។ បុគ្គលប្រភេទនេះ គឺប្រៀបដូចជាដីល្អដែលស្រូបយកទឹកដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ខ្លួនឯង និងបណ្តុះចេញនូចរុក្ខជាតិផ្សេងដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់អ្នកដទៃ។ ទីពីរ៖ គឺជាអ្នកដែលនាំមកនូវការណែនាំ ប៉ុន្តែពួកគេមិនយល់អ្វីពីការណែនាំនេះឡើយ។ មានន័យថា ពួកគេជាមនុស្សដែលរាយការណ៍អំពីចំណេះដឹង និងហាហ្ទីសទៅកាន់អ្នកផ្សេង ប៉ុន្តែពួកគេមិនយល់ពីវា និងមិនបានអនុវត្តតាមនោះឡើយ។ បុគ្គលប្រភេទនេះ គឺប្រៀបដូចជាដីដែលអាចផ្ទុកទឹកដែលមនុស្សលោកអាចទាញយកផលប្រយោជន៍ពីវាបាន។ ទីបី៖ អ្នកដែលស្តាប់ឮចំណេះដឹង តែគេមិនបានចងចាំវា និងមិនអនុវត្តតាមវា ហើយក៏មិនពាំនាំចំណេះដឹងនោះប្រាប់ដល់អ្នកដទៃដែរ។ បុគ្គលប្រភេទនេះ មិនទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីអ្វីដែលណាពីបានចង្អុលបង្ហាញឡើយ គឺប្រៀបដូចជាដីដែលគ្មានជីជាតិ ឬដីដែលរលោងស្រិលដែលគ្មានរុក្ខជាតិដុះ ហើយក៏មិនអាចស្រូបទឹក ឬក៏ផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់គេឡើយ។