"ਮੈਂ ਦੇਖਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਸੁਪਨੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸੱਤ ਰਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਕੋਈ ਇਸ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰੇ, ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਆਖ਼ਰੀ ਸੱਤ ਰਾਤਾਂ…

"ਮੈਂ ਦੇਖਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਸੁਪਨੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸੱਤ ਰਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਕੋਈ ਇਸ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰੇ, ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਆਖ਼ਰੀ ਸੱਤ ਰਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਭੇ।

ਇਬਨ ਉਮਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਤੋਂ ਰਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ: ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਕੁਝ ਸਹਾਬਿਆਂ ਨੂੰ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਲਤੁਲ-ਕਦਰ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਆਏ। ਇਸ 'ਤੇ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:« "ਮੈਂ ਦੇਖਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਸੁਪਨੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸੱਤ ਰਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਕੋਈ ਇਸ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰੇ, ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਆਖ਼ਰੀ ਸੱਤ ਰਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਭੇ।"

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਦੇ ਕੁਝ ਸਹਾਬਿਆਂ ਨੇ ਸੁਪਨੇ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਲੈਲਤੁਲ-ਕਦਰ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸੱਤ ਰਾਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ। ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਮੈਂ ਵੇਖਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਸੁਪਨੇ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸੱਤ ਰਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕੋਈ ਦੀਰਾਏ ਖ਼ਾਸ ਉਸ ਰਾਤ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਨੇਕੀ ਦੇ ਅਮਲ ਵਧਾਏ, ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਿਹਨਤ ਕਰੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਲੈਲਤੁਲ-ਕਦਰ ਆਖ਼ਰੀ ਸੱਤ ਰਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਕ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਤ 24ਵੀਂ ਰਾਤ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੇ ਰਮਜ਼ਾਨ 30 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ 23ਵੀਂ ਰਾਤ ਤੋਂ ਜੇ 29 ਦਿਨਾਂ ਦਾ।"

فوائد الحديث

ਲੈਲਤੁਲ-ਕਦਰ ਦੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਬਹੁਤ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦੀ ਹਿਕਮਤ ਅਤੇ ਰਹਿਮਤ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਲੈਲਤੁਲ-ਕਦਰ ਨੂੰ ਲੁਕਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕ ਇਸ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਬਾਦਤ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜੱਦੋਜਹਦ ਕਰਨ।

ਲੈਲਤੁਲ-ਕਦਰ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਸ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮੀਦ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸੱਤ ਰਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।

ਲੈਲਤੁਲ-ਕਦਰ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਸ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰਾਤ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਮੁਕੱੱਦਸ ਰਾਤ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੱਲਾਹ ਅਜ਼ਜ਼ਾ ਵਜੱਲ ਨੇ ਕੁਰਆਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਉੱਤੇ ਨਾਜ਼ਲ ਕੀਤਾ। ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਇਸ ਰਾਤ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਬਰਕਤ, ਬੁਜ਼ੁਰਗੀ ਅਤੇ ਨੇਕ ਅਮਲ ਦੇ ਅਸਰ ਵਜ੍ਹੋਂ ਹਜ਼ਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵਧ ਕੇ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

"ਲੈਲਤੁਲ-ਕਦਰ" ਦਾ ਨਾਮ ਦਾਲ ਦੇ ਸੁਕੂਨ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਾਂ ਤਾਂ ਸ਼ਰਫ਼ ਕਰਕੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: ਫੁਲਾਨ ਅਜ਼ੀਮੁਲ ਕਦਰ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੈਲਤ ਦੀ ਇਜਾਫ਼ਾ ਇਸ ਦੀ ਖਾਸੀਅਤ ਵਜੋਂ ਹੈ, ਮਤਲਬ ਇਹ ਸ਼ਰਿਫ਼ ਰਾਤ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਮਾਣ-ਮਰਤਬਾ ਅਤੇ ਇੱਜ਼ਤ ਬਹੁਤ ਹੈ।﴿ ਇੰਨਾ ਅਂਜ਼ਲਨਾਹੂ ਫੀ ਲੈਲਤਿਨ ਮੁਬਾਰਕਤਿਨ ﴾ \[ਅਦ-ਦੁਖਾਨ: 3] ਜਾਂ ਤਕਦੀਰ ਦੇ ਮਤਲਬ ਨਾਲ, ਜਿਸਦਾ ਇਜਾਫ਼ਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੱਲ ਹੈ, ਮਤਲਬ ਇਹ ਰਾਤ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਲ ਭਰ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ﴾ਫੀਹਾ ਯੁਫਰਾਕੁ ਕੁੱਲੁ ਅਮਰਿਨ ਹਕੀਮਿਨ﴿ \[ਅਦ-ਦੁਖਾਨ: 4]

التصنيفات

Last Ten Days of Ramadaan