ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈਂ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਗੁਲਾਮ (ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ) ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈਂ, ਅਤੇ ਇੱਕ…

ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈਂ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਗੁਲਾਮ (ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ) ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈਂ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਮਿਸਕੀਨ ਨੂੰ ਸਦਕਾ ਕਰਦਾ ਹੈਂ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈਂ — ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਜਰ ਵਾਲਾ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈਂ।

ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵ ਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈਂ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਗੁਲਾਮ (ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ) ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈਂ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਮਿਸਕੀਨ ਨੂੰ ਸਦਕਾ ਕਰਦਾ ਹੈਂ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈਂ — ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਜਰ ਵਾਲਾ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਤੂੰ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈਂ।"

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕੁਝ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਖਰਚ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ: ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਜਿਹਾਦ ਲਈ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਗੁਲਾਮ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ ਕਿਸੇ ਮਿਸਕੀਨ ਤੇ ਮੁਹਤਾਜ਼ ਨੂੰ ਸਦਕਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਤੂੰ

فوائد الحديث

ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਹ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ ਕਰਨ ਦੀ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ; ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਖਰਚ, ਜੇ ਸਾਰੇ ਖਰਚ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨਾ ਹੋਵੇ।

ਨਵਵੀ ਨੇ ਸ਼ਰਾਹਿ ਮੁਸਲਿਮ ‘ਚ ਫਰਮਾਇਆ: ਬੱਚਿਆਂ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਸਵਾਬ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ; ਕਿਉਂਕਿ ਕੁਝ ਦੀ ਖਰਚ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਫਰਜ਼ ਹੈ, ਕੁਝ ਦੀ ਖਰਚ ਸਦਕਾ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤਾ ਜ਼ਰੂਰਤ ਅਨੁਸਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਦੀ ਖਰਚ ਨਿਕਾਹ ਜਾਂ ਮਾਲਕ ਉਮਰ ਦੀ ਕਾਬਲ ਤੋਂ ਵਾਜਿਬ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰਾ ਖਰਚ ਬਹੁਤ ਫਜ਼ੀਲਤ ਵਾਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇਖਤਿਆਰੀ ਸਦਕਾ ਤੋਂ ਵੀ ਉੱਤਮ ਹੈ।

ਅਲ-ਸੰਦੀ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਉਸ ਦੀ ਗੱਲ ‘ਇੱਕ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰੇ’ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਸਨੇ ਇਸ ਖਰਚ ਨਾਲ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਨਿਯਤ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੱਕ ਦੀ ਪੂਰੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ।"

ਅਬੂ ਕਲਾਬਾ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਕੋਈ ਵੀ ਆਦਮੀ ਉਸ ਆਦਮੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਜਰਦਾਰ ਨਹੀਂ ਜੋ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਫ਼ਾਈ ਸਿਖਾਏ ਜਾਂ ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਾਇਦਾ ਪਹੁੰਚਾਏ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖੁਦਮੁਖਤਿਆਰ ਬਣਾਏ।"

التصنيفات

Expenses, Voluntary Charity