فوائد الحديث

ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਧਰਮ ਤੋਂ ਮੁਰਤਦ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨਾ ਉਲਮਾਂ ਦੀ ਇਕਮਤ ਨਾਲ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ، ਇਹ ਆਪਣੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ، ਅਤੇ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਸਿਰਫ਼ ਇਮਾਮ ਜਾਂ ਹਾਕਿਮ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਉਸਦਾ ਕਹਿਣਾ: «ਜੋ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਬਦਲ ਦੇਵੇ, ਉਸਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿਓ» — ਮਤਲਬ: ਜੋ ਇਸਲਾਮ ਤੋਂ ਮੁਰਤਦ ਹੋਵੇ؛ ਇਹ ਇਕ ਆਮ ਹਕਮ ਹੈ ਜੋ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੋਹਾਂ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ۔

ਮੁਰਤਦ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਮੁਰਤਦਗੀ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਬਲਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਵੱਲ ਦਾਅਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ; ਜੇ ਉਹ ਜਵਾਬ ਨਾ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਹਦੀਸ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਨਾਲ ਤਸ਼ਦੀਦ ਕਰਨ (ਜਲਾਕੇ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ) ਤੋਂ ਮਨਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ، ਅਤੇ ਹਦਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਰਾਹੀ ਨਿਭਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ۔

ਹਜ਼ਰਤ ਇਬਨ ਅੱਬਾਸ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾਂ ਦੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਅਲਿਮ ਅਤੇ ਫਕੀਹ ਸਨ, ਅਤੇ ਨਬੀ ﷺ ਦੀਆਂ ਹਦੀਆਂ ਤੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਫਿਕਹ ਬਹੁਤ ਵਿਆਪਕ ਸੀ।

ਇਸ ਵਿੱਚ **ਵਿਰੋਧੀ ਤੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਅਦਬ** ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।