ਇਕ ਆਦਮੀ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਕੋਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗਾ: “ਆਪ ਦਾ ਕੀ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਬਾਰੇ ਜੋ ਜਿਹਾਦ ‘ਚ ਸਿਰਫ਼ ਅਜਰ…

ਇਕ ਆਦਮੀ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਕੋਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗਾ: “ਆਪ ਦਾ ਕੀ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਬਾਰੇ ਜੋ ਜਿਹਾਦ ‘ਚ ਸਿਰਫ਼ ਅਜਰ (ਸਵਾਬ) ਅਤੇ ਸ਼ੋਹਰਤ (ਨਾਂ) ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਕਲੇ, ਉਸ ਲਈ ਕੀ ਹੈ?”ਤਾਂ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **“ਉਸ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ।”** ਉਸ ਨੇ ਇਹੀ ਗੱਲ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਦੋਹਰਾਈ, ਅਤੇ ਹਰ ਵਾਰੀ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **“ਉਸ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ।”** ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:@ **“ਨਿਸ਼ਚਤ ਹੀ ਅੱਲਾਹ ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਅਮਲ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖ਼ਾਲਿਸ ਉਸ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਲਈ ਹੋ ਅਤੇ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਦਾ ਚਿਹਰਾ (ਰਜ਼ਾਮੰਦੀ) ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਨੀyyat ਹੋ।”**

ਅਬੂ ਉਮਾਮਾ ਅਲ-ਬਾਹਿਲੀ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਇਕ ਆਦਮੀ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਕੋਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗਾ: “ਆਪ ਦਾ ਕੀ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਬਾਰੇ ਜੋ ਜਿਹਾਦ ‘ਚ ਸਿਰਫ਼ ਅਜਰ (ਸਵਾਬ) ਅਤੇ ਸ਼ੋਹਰਤ (ਨਾਂ) ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਕਲੇ, ਉਸ ਲਈ ਕੀ ਹੈ?”ਤਾਂ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: “ਉਸ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ।” ਉਸ ਨੇ ਇਹੀ ਗੱਲ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਦੋਹਰਾਈ, ਅਤੇ ਹਰ ਵਾਰੀ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: “ਉਸ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ।” ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: “ਨਿਸ਼ਚਤ ਹੀ ਅੱਲਾਹ ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਅਮਲ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖ਼ਾਲਿਸ ਉਸ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਲਈ ਹੋ ਅਤੇ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਦਾ ਚਿਹਰਾ (ਰਜ਼ਾਮੰਦੀ) ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਨੀyyat ਹੋ।”

[صحيح] [رواه النسائي]

الشرح

ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਕੋਲ ਆਇਆ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਫ਼ਤਵਾ ਲਵੇ ਕਿ ਜੇ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਅਜਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਾਬਾਸ਼ੀ ਲੈਣ ਦੀ ਨੀਅਤ ਨਾਲ ਜਿਹਾਦ ਲਈ ਨਿਕਲੇ, ਤਾਂ ਕੀ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜਰ ਮਿਲੇਗਾ? ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ **ਉਸ ਲਈ ਕੋਈ ਅਜਰ ਨਹੀਂ**, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨੀਅਤ ਵਿੱਚ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੀ ਸ਼ਾਮਿਲੀਅਤ ਕਰ ਲਈ। ਉਸ ਆਦਮੀ ਨੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਇਹੀ ਸਵਾਲ ਦੁਹਰਾਇਆ, ਅਤੇ ਹਰ ਵਾਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ **ਉਹੀ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ** ਕਿ **ਉਸ ਲਈ ਕੋਈ ਅਜਰ ਨਹੀਂ**। ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਮਲ ਦੇ ਕਬੂਲ ਹੋਣ ਦੀ ਇੱਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸ਼ਰਤ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਇਰਸ਼ਾਦ ਫਰਮਾਇਆ: **ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਉਹੀ ਅਮਲ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਾਲਿਸ ਉਸ ਲਈ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਸਿਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੀ ਨੀਅਤ ਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੋ।**

فوائد الحديث

ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਅਮਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਅਮਲ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ **ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਾਲਿਸ ਉਸ ਲਈ ਹੋਵੇ** ਅਤੇ **ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਦੀ ਸੁੰਨਤ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੋਵੇ**।

ਇਹ ਮੁਫਤੀ ਦੀ ਚੰਗੀ ਜਵਾਬਦਿਹੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਫ਼ਤਵਾ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਵਾਲੀ ਦੇ ਮਕਸਦ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰੇ, ਬਲਕਿ ਉਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇ।

ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਅਹੰਮ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਉਭਾਰਨ ਲਈ ਉਸ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਨੂੰ ਮੁੜ ਮੁੜ ਦੁਹਰਾਉਣਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ।

ਅਸਲੀ ਮੁਜਾਹਿਦ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਕਲਮਾ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਨੀਅਤ ਨਾਲ ਜਿਹਾਦ ਕਰੇ, ਅਤੇ ਆਖ਼ਰਤ ਦੇ ਅਜਰ ਤੇ ਸਵਾਬ ਦੀ ਤਲਬ ਰੱਖੇ — ਖ਼ਾਲਿਸ ਨੀਅਤ ਨਾਲ। ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਦੁਨਿਆਵੀ ਮਕਸਦ ਲਈ ਜਿਹਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਕ਼ੀਕੀ ਮੁਜਾਹਿਦ ਨਹੀਂ।

التصنيفات

Merits of Heart Acts