الحَلِفُ مَنْفَقَةٌ لِلسِّلْعَةِ، مَمْحَقَةٌ لِلْكَسْبِ». «سوگند، وسيله ای برای بازارگرمی و فروش کالاست؛ اما برکتش را از ميان می برد

الحَلِفُ مَنْفَقَةٌ لِلسِّلْعَةِ، مَمْحَقَةٌ لِلْكَسْبِ». «سوگند، وسيله ای برای بازارگرمی و فروش کالاست؛ اما برکتش را از ميان می برد

از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که گفت: از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیدم که می فرمودند: «الحَلِفُ مَنْفَقَةٌ لِلسِّلْعَةِ، مَمْحَقَةٌ لِلْكَسْبِ». «سوگند، وسيله ای برای بازارگرمی و فروش کالاست؛ اما برکتش را از ميان می برد».

[صحیح] [متفق علیه]

الشرح

رسول الله صلی الله علیه وسلم هشدار می دهد از به بازی گرفتن سوگند و استعمال زیاد آن برای ترویج کالاها و کسب و کاسبی هرچند صادق نیز باشد، در واقع این یک نقص وبطلان برکت و کسب است، و ممکن الله متعال راه هایی تلف شدن را بر آن مسلط کند، یا از طریق دزدی، سوختن، غرق شدن، غصب و غارت و چپاول، و یا از راه های دیگر که به وسیله آن اموالش از بین می برد.

فوائد الحديث

تعظیم مسألۀ سوگند یاد کردن به الله متعال، و این که تنها در حال ضرورت یاد شود.

مکسب حرام هرچند که زیاد باشد؛ فاقد برکت و خیری در آن نیست.

قاری می گوید: از بین رفتن برکت مکسوب (چیزی کسب شده)، یا با تلف مال اوست، و یا با خرج آن در چیزی که بر او بشکل عاجل نفع نمی رساند و یا در آینده به او پاداش نداشته باشد، و یا نزدش می‌ماند و از منفعت آن محروم می‌ گردد، یا به ارث کسانی می‌رسد که او را نمی ستایند.

نووی می گوید: در حدیث از کثرت سوگند یاد کردن در بیع نهی شده است، زیرا یاد کردن سوگند بدون نیاز مکروه است، که ترویج کالا به آن ملحق می شود، و ممکن است خریدار با یاد کردن سوگند فریب بخورد.

کثرت سوگند دلیلی بر نقص ایمان و توحید است؛ زیرا کثرت سوگند دو چیز را در پی دارد: یک: سهل انگاری و بی‌تفاوتی در آن، دوم: دروغگویی، زیرا هر که زیاد سوگند یاد کند در دروغ می‌افتد، پس آن را باید کم نموده و از کثرت آن جلوگیری شود، بنابراین الله متعال می فرماید:(وَاحْفَظُوا أَيْمَانَكُمْ) [المائدة:89]، و سوگندهای تان را حفظ کنید.

التصنيفات

آداب سخن گفتن و خاموشی