الشرح

پیامبر صلی الله علیه وسلم خبر داده‌اند که الله تعالی در حدیث قدسی می‌فرماید: پاداش همهٔ اعمال آدمیزاد، ده تا هفتصد برابر می‌شود به جز روزه که برای من است زیرا ریا در آن رخ نمی‌دهد و من پاداش آن را می‌دهم، به این معنا که میزان ثوابش و چند برابر شدنش را تنها خودم می‌دانم. سپس فرمود: «روزه سپر است» یعنی محافظ و پوشش و قلعه‌ای مستحکم در برابر دوزخ است؛ چون خودداری از شهوت‌ها و وقوع در گناهان است و آتش دوزخ را شهوت‌ها فرا گرفته‌اند. «پس چون روز روزهٔ کسی از شما بود، دچار رفث نشود» یعنی جماع و مقدماتش را انجام ندهد و مطلقا سخن زشت به زبان نیاورد. «و صدا بلند نکند» یعنی با جدال و نزاع و فریاد. «پس اگر کسی او را دشنام گفت یا با او درگیر شد» یعنی در ماه رمضان، باید بگوید: من فردی روزه‌دارم؛ شاید اینگونه دست از او بکشد؛ اما اگر بر درگیری پافشاری کرد، او را با کمترین واکنش دور می‌کند، مانند دور کردن کسی که قصد دست درازی و تعدی و تجاوز به جان و مال را دارد. سپس پیامبر صلی الله علیه وسلم به آنکه جانش در دست اوست سوگند یاد می‌کند که نزد الله در روز قیامت، تغییر بوی دهان روزه‌دار به سبب روزه، از بوی مشک نزد شما بهتر است؛ و ثوابش بیشتر از مشک و عطری است که در جمعه‌ها و مجالس ذکر مستحب است. روزه‌دار دو شادی دارد: هنگامی که افطار می‌کند برای افطارش و رفع گرسنگی و تشنگی‌اش شاد می‌شود چراکه خوردن برایش مباح شده است؛ و همچنین برای کامل شدن روزه و پایان یافتن عبادتش و میسر شدن عبادت از جانب پروردگارش که او را برای روزه‌ گرفتن و اتمام آن یاری داد. «و چون به دیدار پروردگارش برود، برای روزه‌اش شاد می‌شود» یعنی برای پاداش و ثواب الهی شاد خواهد شد.