ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:…

ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਆਦਮ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਹਰ ਅਮਲ ਉਸੇ ਲਈ ਹੈ, ਸਿਵਾਏ ਰੋਜ਼ੇ ਦੇ, ਉਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਇਨਾਮ ਦੇਵਾਂਗਾ।ਰੋਜ਼ਾ ਇੱਕ ਢਾਲ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਰੋਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਨਾ ਬੇਹੁਦਗੀ ਕਰੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਝਗੜੇ।ਜੇ ਕੋਈ ਉਸਨੂੰ ਗਾਲਾਂ ਬਕੇ ਜਾਂ ਝਗੜੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਹੇ

"ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਰਿਵਾਇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ: ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:" ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਆਦਮ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਹਰ ਅਮਲ ਉਸੇ ਲਈ ਹੈ, ਸਿਵਾਏ ਰੋਜ਼ੇ ਦੇ, ਉਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਇਨਾਮ ਦੇਵਾਂਗਾ।ਰੋਜ਼ਾ ਇੱਕ ਢਾਲ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਰੋਜ਼ੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਨਾ ਬੇਹੁਦਗੀ ਕਰੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਝਗੜੇ।ਜੇ ਕੋਈ ਉਸਨੂੰ ਗਾਲਾਂ ਬਕੇ ਜਾਂ ਝਗੜੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਹੇ: ਮੈਂ ਰੋਜ਼ੇਦਾਰ ਹਾਂ।ਉਹ ਮੂੰਹ ਦੀ ਬੂ ਜੋ ਰੋਜ਼ੇਦਾਰ ਦੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਅੱਲਾਹ ਨਜ਼ਦੀਕ ਮਿਸਕ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਰੀ ਹੈ।ਰੋਜ਼ੇਦਾਰ ਲਈ ਦੋ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਹਨ:ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਫ਼ਤਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ,ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ੇ 'ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਕਰੇਗਾ।"

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਬਤਾਇਆ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਹਦੀਸ-ਏ-ਕੁਦਸੀ ਵਿੱਚ ਫਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ: ਆਦਮ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਹਰ ਨੇਕ ਅਮਲ ਦਸ ਗੁਣਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੱਤ ਸੌ ਗੁਣਾ ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਰੋਜ਼ਾ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੈ — ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਿਆਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ — ਅਤੇ ਇਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਇਨਾਮ ਦੇਵਾਂਗਾ।ਇਸ ਦਾ ਅਸਲ ਸਵਾਬ ਅਤੇ ਨੇਕੀਆਂ ਦੇ ਵਧਾਏ ਹੋਏ ਦਰਜੇ ਸਿਰਫ਼ ਮੈਂ ਹੀ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ। ਫਿਰ ਫਰਮਾਇਆ: **"ਰੋਜ਼ਾ ਇੱਕ ਢਾਲ ਹੈ"** — ਅੱਗ ਤੋਂ ਬਚਾਅ, ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਿਲਾ ਹੈ,ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸ਼ਹਵਾਤਾਂ ਅਤੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਤੋਂ ਰੋਕ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੋਜ਼ਖ ਦੀ ਅੱਗ ਨੂੰ ਸ਼ਹਵਾਤਾਂ ਨਾਲ ਘੇਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। "ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਰੋਜ਼ੇ ਦਾ ਦਿਨ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਨਾਂ ਤੌਂਕ ਕਰੇ" — ਨਾਂ ਜਿਨਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ (ਜਿਵੇਂ ਹਮਬਿਸਤਰੀ ਜਾਂ ਉਸ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਗੱਲਾਂ), ਅਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਕੋਈ ਬੇਹਾਇਆ ਜਾਂ ਗੰਦਲਾ ਬੋਲ ਕਹੇ। "ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਝਗੜੇ ਅਤੇ ਚੀਕਾਂ ਚਿਲ੍ਹਾਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇ।" ਜੇ ਕੋਈ ਉਸਨੂੰ ਰਮਜ਼ਾਨ ਵਿੱਚ ਗਾਲ਼ੀ ਦੇਵੇ ਜਾਂ ਲੜਾਈ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਹੇ: "ਮੈਂ ਰੋਜ਼ੇਦਾਰ ਹਾਂ," ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਉਸ ਤੋਂ ਰੁਕੇ।ਜੇ ਉਹ ਫਿਰ ਵੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇ, ਜਿਵੇਂ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ। ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਦੀ ਕਸਮ ਖਾਈ ਜੋ ਆਪਣੀ ਰੂਹ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹੈ ਕਿ ਰੋਜ਼ੇਦਾਰ ਦੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਬੂ, ਜੋ ਰੋਜ਼ੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਅੱਲਾਹ ਕੋਲ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਮਿਸਕ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਰੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਮਿਸਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਵਾਬ ਵਾਲੀ ਹੈ ਜੋ ਜੁਮ੍ਹਾ ਅਤੇ ਜ਼ਿਕਰ ਦੀ ਮਜਲਿਸਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰੋਜ਼ੇਦਾਰ ਨੂੰ ਦੋ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਉਹ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ: ਪਹਿਲੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਫ਼ਤਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਭੁੱਖ ਅਤੇ ਪਿਆਸ ਮਿਟ ਜਾਣ ‘ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਇਫ਼ਤਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਦੂਜੀ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ੇ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਬਲੀਗ ਅਤੇ ਇਬਾਦਤ ਦੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੱਬ ਦੀ ਰਹਿਮਤ, ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਰੋਜ਼ਿਆਂ ਲਈ ਤਾਕਤ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ੇ ਦੇ ਸਵਾਬ ਅਤੇ ਇਨਾਮ ‘ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਏਗਾ।

فوائد الحديث

ਰੋਜ਼ੇ ਦੀ ਫ਼ਜੀਲਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ੇਦਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਹਵਤਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਖਿਰਤ ਵਿੱਚ ਉਹਨੂੰ ਅੱਗ ਦੇ ਸਜ਼ਾ ਤੋਂ ਮਹਫੂਜ਼ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।

ਰੋਜ਼ੇ ਦੀਆਂ ਅਦਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ: ਗੰਦੇ ਬੋਲ ਅਤੇ ਬੇਕਾਰ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਨਾ, ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨੁਕਸਾਨ-ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈ ਨੂੰ ਸਬਰ ਨਾਲ ਸਹਿਣਾ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬੁਰੇ ਵਿਹਾਰ ਦਾ ਜਵਾਬ ਭਲਾਈ ਅਤੇ ਦਇਆ ਨਾਲ ਦੇਣਾ।

ਰੋਜ਼ੇਦਾਰ ਜਾਂ ਇਬਾਦਤਗਾਰ ਜਦੋਂ ਆਪਣੀ ਇਬਾਦਤ ਦੀ ਪੂਰਨਤਾ ‘ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਉਸਦੇ ਆਖ਼ਰਤ ਵਾਲੇ ਸਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।

ਪੂਰੀ ਖੁਸ਼ੀ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨਾਲ ਮਿਲਣ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸਬਰ ਵਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਰੋਜ਼ੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਹਿਸਾਬ ਦੇ ਇਨਾਮ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਲੋੜ ਅਤੇ ਮਸਲਿਹਤ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਬਾਦਤ ਦੀ ਖਬਰ ਦੇਣਾ ਰਿਆਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: "ਮੈਂ ਰੋਜ਼ੇਦਾਰ ਹਾਂ।"

ਪੂਰਾ ਰੋਜ਼ਾ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਵਾਰ੍ਹਿਰ (ਅੰਗ) ਗੁਨਾਹਾਂ ਤੋਂ ਖਾਮੋਸ਼ ਰਹਿਣ, ਜੀਭ ਝੂਠ, ਗੰਦੇ ਬੋਲ ਅਤੇ ਝੂਠੇ ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਬਚੇ, ਅਤੇ ਪੇਟ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਹੋਵੇ।

ਰੋਜ਼ੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਚੀਖ-ਪੁਕਾਰ, ਝਗੜਾ-ਟੱਕਰ ਅਤੇ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ,ਅਤੇ ਰੋਜ਼ੇਦਾਰ ਨਾ ਹੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਮੰਜੂਰ ਹੈ।

ਇਹ ਹਦੀਸ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਨਬੀ ﷺ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਵੱਲੋਂ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਦੀਸ-ਏ-ਕੁਦਸੀ ਜਾਂ ਇਲਾਹੀ ਹਦੀਸ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਲਫ਼ਜ਼ ਅਤੇ ਮਤਲਬ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਖਾਸ ਗੁਣ ਜੋ ਕੁਰਆਨ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਇਬਾਦਤ, ਤਹਾਰਤ, ਚੈਲੈਂਜ ਅਤੇ ਇਨ੍ਜ਼ਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।

التصنيفات

Virtue of Fasting