الشرح

ប្រការអាថ៌កំបាំង គឺស្ថិតនៅឯអល់ឡោះជាម្ចាស់ដែលគ្មាននរណាដឹងអំពីវាក្រៅពីទ្រង់ឡើយ ហើយណាពី ﷺ លោកបានប្រាប់ថា ជាការពិតណាស់ កូនសោ និងឃ្លាំងនៃប្រការអាថ៌កំបាំងមានប្រាំគឺ៖ ទីមួយ៖ គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងថា ថ្ងៃបរលោកកើតឡើងនៅពេលណាឡើយ លើកលែងតែអល់ឡោះ។ នេះគឺបង្ហាញពីចំណេះដឹងទាក់ទងនឹងថ្ងៃបរលោក ពីព្រោះថ្ងៃបរលោក គឺជាការចាប់ផ្តើម។ ប្រសិនបើចំណេះដឹងអំពីអ្វីដែលកើតឡើងដែលនៅជិតត្រូវបានបដិសេធ នោះចំណេះដឹងអំពីរឿងរ៉ាវនៅពេលក្រោយកក៏នឹងគ្មានឡើយ។ ទីពីរ៖ គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងថា ភ្លៀងនឹងធ្លាក់នៅពេលណាឡើយ លើកលែងតែអល់ឡោះ បង្ហាញពីចំណេះដឹងទាក់ទងនឹងពិភពខាងលើ។ ការលើកឡើងពីភ្លៀងជាពិសេស បើទោះបីជាមានមូលហេតុជាច្រើនដែលបណ្តាលឲ្យមានភ្លៀងតាមរយៈដំណើរធម្មតា(តាមធម្មជាតិ)ក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែវាមិនជាក់លាក់ និងប្រាកដប្រជាឡើយ។ ទីបី៖ គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងនូវអ្វីដែលកើតឡើងក្នុងស្បូនស្ត្រី ដូចជាកូនប្រុស ឬកូនស្រី ស ឬខ្មៅ ពេញលក្ខណៈ ឬមិនពេញលក្ខណៈ អពមង្គល ឬសុភមង្គលជាដើមនោះឡើយ។ ការលើកឡើងពីស្បូនស្រ្តីជាពិសេស ព្រោះវាជាអ្វីដែលគេដឹងជាទូទៅ។ ហេតុនេះ ការបដិសេធថាគ្មាននរណាម្នាក់អាចដឹងពីធាតុពិតរបស់ស្បូន គឺបានបង្ហាញថា អ្វីដែលផ្សេងពីវា គឺកាន់តែមិនអាចដឹងថែមទៀត។ ទីបួន៖ គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងពីអ្វីដែលនឹងកើតឡើងនៅថ្ងៃស្អែកឡើយ លើកលែងតែអល់ឡោះជាម្ចាស់។ នេះគឺបង្ហាញពីប្រភេទផ្សេងៗនៃពេលវេលា ហើយនិងហេតុការណ៍ទាំងឡាយដែលកើតឡើងក្នុងអំឡុងពេលនោះ។ ការប្រើប្រាស់ពាក្យ“ថ្ងៃស្អែក” ព្រោះវាជាអនាគតដែលនៅជិតបំផុត។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើពេលវេលាដែលនៅជិតបំផុត(ថ្ងៃស្អែក) ក៏មិនអាចដឹងធាតុពិតនៃអ្វីដែលនឹងកើតឡើងក្នុងនោះដែរ ទោះបីជាវាអាចកំណត់បានតាមរយៈការចង្អុលបង្ហាញ ឬសញ្ញាក៏ដោយ នោះពេលវេលាដែលនៅឆ្ងាយជាងនេះ គឺរឹតតែមិនអាចដឹងទៅទៀត។ ទីប្រាំ៖ គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងថា ខ្លួននឹងស្លាប់នៅទីណាឡើយ លើកលែងតែអល់ឡោះ បង្ហាញពីចំណេះដឹងទាក់ទងនឹងពិភពខាងក្រោម។ បើទោះបីជាទូទៅ មនុស្សភាគច្រើន គឺពួកគេស្លាប់នៅក្នុងទឹកដីរបស់ខ្លួន ក៏ប៉ុន្តែនេះមិនមែនជាការពិតទាំងស្រុងឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ បើទោះជាគេស្លាប់នៅក្នុងទឹកដីរបស់ខ្លួនក៏ដោយ ក៏គេមិនដឹងដែរថា រូបគេនឹងត្រូវគេបញ្ចុះនៅកន្លែងណានោះដែរ ទោះបីជាមានទីបញ្ចុះសពសម្រាប់អ្នកមុនៗគេក៏ដោយ។ “ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់មហាដឹង មហាជ្រួតជ្រាបបំផុត” ទាំងអ្វីដែលបើកចំហ និងអ្វីដែលលាក់កំបាំង។ ដូចនេះ អាយ៉ាត់នេះ គឺប្រមូលផ្តុំទៅដោយប្រភេទនៃប្រការអាថ៌កំបាំងទាំងឡាយ និងលុបបំបាត់ចោលនូវការអះអាងដែលមិនត្រឹមត្រូវទាំងអស់។