ਮੈਂ ਇਹ ਝੰਡਾ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਦੇਵਾਂਗਾ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਹੱਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅੱਲਾਹ ਫਤਿਹ ਕਰੇਗਾ।

ਮੈਂ ਇਹ ਝੰਡਾ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਦੇਵਾਂਗਾ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਹੱਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅੱਲਾਹ ਫਤਿਹ ਕਰੇਗਾ।

ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਖੈਬਰ ਦੇ ਦਿਨ ਕਿਹਾ: "ਮੈਂ ਇਹ ਝੰਡਾ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਦੇਵਾਂਗਾ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਹੱਥਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅੱਲਾਹ ਫਤਿਹ ਕਰੇਗਾ।" ਉਮਰ ਬਿਨ ਖ਼ਤਾਬ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਮੈਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਮਾਮਤੀ (ਕਮਾਂਡ) ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਨਹੀਂ ਪਿਆ, ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਲਈ ਉਮੀਦ ਹੋਈ ਕਿ ਮੈਂ ਉਸ ਲਈ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਵਾਂਗਾ।"ਫਿਰ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਅਲੀ ਬਿਨ ਅਬੀ ਤਾਲਿਬ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਅਤੇ ਝੰਡਾ ਉਸਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ:"ਚੱਲ, ਤੇ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜ ਕੇ ਨਾ ਦੇਖ, ਜਦ ਤੱਕ ਅੱਲਾਹ ਤੇਰੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਫਤਿਹ ਨਾ ਕਰੇ।"ਅਲੀ ﷺ ਨੇ ਕੁਝ ਦੂਰ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ ਫਿਰ ਰੁਕ ਕੇ ਮੁੜ ਕੇ ਨਾ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਬੁਲਾਇਆ: "ਹੈ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ, ਮੈਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਕਿਸ ਲਈ ਲੜਾਂ?" ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ:"ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਲੜ ਜੋ ਇਹ ਗਵਾਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ਹਨ। ਜੇ ਉਹ ਇਹ ਕਰ ਲੈਂ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖੂਨ ਅਤੇ ਮਾਲ ਤੈਨੂੰ ਮਨਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਸਿਵਾਏ ਇਸ ਦੇ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇਹ ਹੱਕ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ। ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ।"

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਹਾਬਿਆਂ ਨੂੰ ਖੈਬਰ ਦੇ ਯਹੂਦੀਆਂ 'ਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਜਿੱਤ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਮਦੀਨਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ। ਇਹ ਜਿੱਤ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਸਨੂੰ ਝੰਡਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ — ਝੰਡਾ ਉਹ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਫੌਜ ਆਪਣੇ ਲਈ ਬਰਤਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਦਮੀ ਦੀਆਂ ਖਾਸੀਅਤਾਂ ਇਹ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਤੇ ਰਸੂਲ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਮਰ ਬਿਨ ਖ਼ਤਾਬ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕਦੇ ਇਮਾਰਤ (ਕਮਾਂਡ) ਨੂੰ ਇਤਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਦਿਨ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ; ਉਹ ਉਮੀਦ ਕਰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਵੱਲੋਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ "ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ਦਾ ਪਿਆਰ" ਉਸਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ। ਉਸਨੇ ਆਪਣਾ ਸਰੀਰ ਨਬੀ ﷺ ਅੱਗੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਨਬੀ ﷺ ਉਸਨੂੰ ਉਸ ਇਮਾਰਤ ਲਈ ਬੁਲਾਅਵਣ, ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਝੰਡੇ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਬੜੀ ਲਾਲਚ ਅਤੇ ਜਿੱਤ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਸੀ। ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਅਲੀ ਬਨ ਅਬੀ ਤਾਲਿਬ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਝੰਡਾ ਦਿੱਤਾ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਫੌਜ ਨਾਲ ਰਵਾਨਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦਾ ਸਾਮਨਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਦੇ ਵੀ ਛੁੱਟੀ ਨਾ ਲਵੇ, ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਆਰਾਮ, ਰੁਕਾਵਟ ਜਾਂ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋਵੇ, ਜਦ ਤੱਕ ਅੱਲਾਹ ਇਸ ਕਿਲਿਆਂ ਨੂੰ ਫਤਿਹ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ ਜਿੱਤ ਨਾ ਦੇਵੇ। ਅਲੀ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਫੌਜ ਦੇ ਨਾਲ ਰਵਾਨਾ ਹੋਇਆ, ਪਰ ਕੁਝ ਦੂਰ ਚੱਲ ਕੇ ਰੁਕ ਗਿਆ, ਪਰ ਪਿੱਛੇ ਮੁੜਿਆ ਨਹੀਂ, ਤਾਂ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੀ ਨਫ਼ਰਤ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਆਵਾਜ਼ ਉੱਚੀ ਕਰਕੇ ਪੁੱਛਿਆ: "ਹੇ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ! ਮੈਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਕਿਸ ਲਈ ਲੜਾਂ?" ਤਦ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਲੜੋ ਜਦ ਤੱਕ ਉਹ ਗਵਾਹੀ ਨਾ ਦੇਣ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਸੂਲ ਹਨ। ਜਦ ਉਹ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਮੰਨ ਲੈਣ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਖੂਨ ਅਤੇ ਮਾਲ ਤੇਰੇ ਲਈ ਹਰਾਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ — ਮਗਰ ਉਹ ਹੱਕ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਅਰਥਾਤ ਜੇਕਰ ਉਹ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਜੁਰਮ ਜਾਂ ਗੁਨਾਹ ਕਰ ਬੈਠਣ ਜਿਸ ਤੇ ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੋਵੇ — ਹੋਰ ਸਾਰਾ ਹਿਸਾਬ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਉਤੇ ਹੈ।

فوائد الحديث

ਸਹਾਬਾ ਇਮਾਰਤ (ਅਗਵਾਈ/ਹੁਕੂਮਤ) ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।

ਉਸ ਕੰਮ ਦੀ ਤਮੰਨਾ ਕਰਨੀ ਅਤੇ ਉਸ ਵੱਲ ਲੋਚ ਭਰਕੇ ਦੇਖਣਾ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਭਲਾਈ ਯਕੀਨੀ ਹੋ।

ਸਿਪਾਹੀਸਾਲਾਰ ਨੂੰ ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨੀ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਇਮਾਮ (ਪੇਸ਼ਵਾ) ਵੱਲੋਂ ਰਾਹਨਮਾਈ ਕਰਨੀ ਸੁਨਤ ਹੈ।

ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਦੇ ਸਹਾਬਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਸੀਅਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪਾਬੰਦੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਕਦਮੀ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਸਨ।

ਜਿਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜ਼ਿਮ੍ਹੇ ਲਗਾਈ ਗਈ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਉਲਝਣ ਹੋਏ, ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੀ ਨਬੂਵਤ ਦੀਆਂ ਦਲੀਂਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਯਹੂਦੀਆਂ 'ਤੇ ਫਤਹ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਤੁਸੀਂ ਖੈਬਰ ਦੀ ਫਤਹ ਦਾ ਇਲਾਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਹੀ ਵਾਕਿਆ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਫਰਮਾਇਆ ਸੀ।

ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੀ ਤਾਮੀਲ ਵਾਸਤੇ ਹੌਂਸਲੇ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ਕਦਮੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਤਰਗੀਬ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਪੜ੍ਹ ਲਵੇ, ਉਸਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨਾ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ — ਮਗਰ ਇਹ ਕਿ ਉਸ ਵਲੋਂ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਅਮਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਜੋ ਉਸਦੇ ਕਤਲ ਨੂੰ ਵਾਜਬ ਬਣਾਏ।

ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਅਹਕਾਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜ਼ਾਹਿਰੀ ਹਾਲਾਤ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਭੇਦ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਸਪੁਰਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਜਿਹਾਦ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਮਕਸਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੈ।

التصنيفات

Merit of the Companions