الشرح

پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- فەرمووی لە هەڵمەتی ڕزگارکردنی (غەزوەی) خەیبەر: ئەمڕۆ ئاڵاکە دەدەمە دەستی پیاوێک کە خودا وپێغەمبەری خۆش دەوێت، خواى گەورە لەسەر دەستی ئەو فەتح وڕزگار کردنی هەندێک لە قەڵا وشوێنەکانى خەیبەر بەرپا دەکات، عومەر -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت: تەنها ئەو ڕۆژە ئاواتەخوازی دەسەڵات بووم، بە هیوای ئەوەى ئەو شتەی تێدا بەدیبێت کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- باسیکرد، بۆیە خۆی پێشخت بۆ لای پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- بە هیوای ئەوەى کە بە ئەو بیدات، پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- عەلی کوڕی ئەبی تاڵیبی بانگکرد -ڕەزای خوای لێبێت- وئاڵاکەی پێدا، وفەرمووی: ڕاستەوخۆ بەرەو پێش بڕۆ هەتا خودا لەسەر دەستت فەتح بەرپا دەکات؛ بۆ ئەوەى سەرقاڵ نەبیت بە هۆی زۆر ئاوڕدانەوە، تۆزێک ڕۆیشت وئاوڕی نەدایەوە بۆ ئەوەى پێچەوانەى فەرمانى پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- کردەوە نەکات، وپاشان دەنگی بەرزکردەوە وپرسیاری لە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- کرد: ئایا لەسەر چی بنەمایەک جەنگ دژ بە خەڵکی بەرپا بکەم؟ فەرمووی: جەنگ بەرپا بکە دژیان هەتاوەکو شاهێدی دەدەن بە ( لا إله إلا الله و محمدًا رسولُ اللهِ )، ئەگەر شاهێدیان دا ئەوا خوێن وماڵیان قەدەغە کردووە لەسەر تۆ مەگەر بە مافى خۆیان نەبێت، ئەو مافانەش وەکو کوشتنی نەفسێک بەهۆی کوشتنی نەفسێکی ترەوە وزەکاتدانەکان، بەڵام ئەو شتانەى کە لە نێوان ئەوان وخواى گەورەدایە ئەگەر ڕاستگۆ بن وئیمان بهێنن ئەوا ئەمە سوودی دەبێت بۆیان لە قیامەتدا وڕزگاریان دەبێت لە سزا هەروەکو چۆن سوودی دەبێت بۆیان لە دونیادا؛ ئەگەر نا ئەوا سوودی نابێت بۆیان، بەڵکو لە مونافیق و دووڕووەکان دەبن ودەچنە دۆزەخەوە.