**ਜੋ ਕੋਈ ਸੂਰਹ ਕਹਫ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਦਸ ਆਯਤਾਂ ਯਾਦ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਦੱਜਾਲ ਤੋਂ ਮਹਫੂਜ਼ ਰਹੇਗਾ।****ਇਕ ਹੋਰ ਰਿਵਾਇਤ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ:…

**ਜੋ ਕੋਈ ਸੂਰਹ ਕਹਫ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਦਸ ਆਯਤਾਂ ਯਾਦ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਦੱਜਾਲ ਤੋਂ ਮਹਫੂਜ਼ ਰਹੇਗਾ।****ਇਕ ਹੋਰ ਰਿਵਾਇਤ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ: "ਸੂਰਹ ਕਹਫ਼ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ (ਦਸ ਆਯਤਾਂ)।"**

ਅਬੂ ਦਰਦਾ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਜੋ ਕੋਈ ਸੂਰਹ ਕਹਫ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਦਸ ਆਯਤਾਂ ਯਾਦ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਦੱਜਾਲ ਤੋਂ ਮਹਫੂਜ਼ ਰਹੇਗਾ।ਇਕ ਹੋਰ ਰਿਵਾਇਤ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ: "ਸੂਰਹ ਕਹਫ਼ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ (ਦਸ ਆਯਤਾਂ)।"

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

**ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜੋ ਕੋਈ ਸੂਰਹ ਕਹਫ਼ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਦਸ ਆਯਤਾਂ ਯਾਦ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਦੱਜਾਲ ਦੀ ਫਿਤਨੇ ਤੋਂ ਮਹਫੂਜ਼ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੱਜਾਲ ਆਖਰੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਉੱਭਰੇਗਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਖੁਦਾਈ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰੇਗਾ। ਉਸ ਦੀ ਫਿਤਨਾ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਆਦਮ ਅਲੈਹਿ ਸਲਾਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਿਆਮਤ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਫਿਤਨਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਅਜੂਬੀਆਂ ਦੇਣੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਲਕੀ ਨੂੰ ਦਿਖਾ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੁਲਾਵੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਹ ਕਹਫ਼ ਦੀ ਪਹਿਲੀਆਂ ਆਯਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਅਜੂਬਿਆਂ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਜੋ ਦੱਜਾਲ ਦੇ ਫਿਤਨੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜੋ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਯਤਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਸਮਝੇਗਾ ਅਤੇ ਯਾਦ ਕਰੇਗਾ, ਉਹ ਦੱਜਾਲ ਦੀ ਫਿਤਨੇ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਰਹੇਗਾ।** **ਇੱਕ ਹੋਰ ਰਿਵਾਇਤ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਦੱਜਾਲ ਦੀ ਫਿਤਨੇ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਸੂਰਤ ਕਹਫ਼ ਦੀ ਆਖਰੀ ਦਸ ਆਯਤਾਂ ਯਾਦ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕੁਰਆਨ ਦੀ ਇਹ ਆਯਤਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ: **{ਅਫ਼ਹਸਿਬੁ ਅਲਲਜ਼ੀਨਾ ਕਫ਼ਰੂ ਅੰ ਯਤਖ਼ਿਦੂ...}**

فوائد الحديث

**ਸੂਰਹ ਕਹਫ਼ ਦੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਬਿਆਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਆਯਤਾਂ ਜਾਂ ਅਖੀਰੀਆਂ ਆਯਤਾਂ ਦੱਜਾਲ ਦੀ ਫਿਤਨੇ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦਾ ਸਬਬ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।**

**ਦੱਜਾਲ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਉਸ ਦੀ ਫਿਤਨੇ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।**

**ਸੂਰਹ ਕਹਫ਼ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਤਰਗੀਬ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੇ ਇਹ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇਸ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਦਸ ਅਤੇ ਅਖੀਰੀਆਂ ਦਸ ਆਯਤਾਂ ਯਾਦ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।**

**ਕਰਤਬੀ ਨੇ ਇਸਦਾ ਕਾਰਣ ਦੱਸਿਆ ਹੈ: ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੂਰਤ ਕਹਫ਼ ਵਿੱਚ ਆਸਹਾਬੁਲ ਕਹਫ਼ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਜੂਬੇ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਦੱਜਾਲ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਯਤਾਂ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਸਮਝਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਦੱਜਾਲ ਦੇ ਫਿਤਨੇ ਨੂੰ ਅਜੀਬ ਨਹੀਂ ਮੰਨੇਗਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਫਿਤਨੇ ਨਾਲ ਬਚਾਅ ਹੋਵੇਗਾ।ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਆਯਤਾਂ ਇਸ ਵਾਕੀਅਤ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹਨ: {**{ਲਿਯੁੰਨਜ਼ਿਰ ਬਆਸਾਂ ਸ਼ਦੀਦਾਂ ਮਿੰ ਲਦੁਨ੍ਹਿ}** ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤੀਬਰ ਸਜ਼ਾ ਅੱਲਾਹ ਵੱਲੋਂ ਹੈ, ਜੋ ਦੱਜਾਲ ਦੀ ਇਲਾਹੀ ਦਾਅਵਿਆਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਬੜੇ ਫਿਤਨੇ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਜੁਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਦੱਜਾਲ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਸਮਝਿਆ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਫਿਤਨੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਦੁਆ ਕੀਤੀ।ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ,

التصنيفات

Virtues of Surahs and Verses, Portents of the Hour