الشرح

ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਹਦੀਸ ਕ਼ੁਦਸੀ ਵਿੱਚ ਫਰਮਾਇਆ: ਮੈਂ ਨਮਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਸੂਰਹ ਫਾਤਿਹਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੰਦੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਮੇਰਾ ਅੱਧਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬੰਦੇ ਦਾ ਅੱਧਾ। ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅੱਧਾ: ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਹੰਸਾ, ਤਾਰੀਫ਼ ਅਤੇ ਬੜਾਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ। ਉਸਦਾ ਦੂਜਾ ਅੱਧਾ: ਬੇਨਤੀ ਅਤੇ ਦੁਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮੈਂ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਜੋ ਮੰਗਦਾ ਹੈ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਨਮਾਜ਼ੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: {ਅਲਹਮਦੁ ਲਿਲਲਾਹਿ ਰੱਬਿਲ ਆਲਮੀਨ}, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਮੇਰੇ ਬੰਦੇ ਨੇ ਮੇਰੀ ਸਿਫ਼ਤ ਕੀਤੀ।ਜਦੋਂ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: {ਅਰ ਰਹਮਾਨਿਰ ਰਹੀਮ}, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਮੇਰੇ ਬੰਦੇ ਨੇ ਮੇਰੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਸਾਰੇ ਮਖਲੂਕ ਉੱਤੇ ਆਪਣੀ ਨੇਅਮਤਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਮੰਨਿਆ।ਜਦੋਂ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: {ਮਾਲਿਕਿ ਯੌਮੀੱਦ ਦੀਨ}, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਮੇਰੇ ਬੰਦੇ ਨੇ ਮੇਰੀ ਤਅਜ਼ੀਮ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਇਹ ਵੱਡੀ ਇੱਜ਼ਤ ਹੈ। ਜਦੋਂ (ਨਮਾਜ਼ੀ) ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: {ਇਯ੍ਯਾਕ ਨਅਬੁਦੁ ਵ ਇਯ੍ਯਾਕ ਨਸਤਾਈਨ} (ਸਿਰਫ ਤੈਨੂੰ ਹੀ ਅਸੀਂ ਇਬਾਦਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਤੈਨੂੰ ਹੀ ਮਦਦ ਲਈ ਪੁਕਾਰਦੇ ਹਾਂ), ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਫਰਮਾਉਂਦਾ ਹੈ: ਇਹ ਮੇਰੇ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਬੰਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਹੈ। ਇਸ ਆਯਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਅੱਲਾਹ ਲਈ ਹੈ — {ਇਯ੍ਯਾਕ ਨਅਬੁਦ} — ਜੋ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਉਲੂਹੀਅਤ (ਇਲਾਹ ਹੋਣ) ਦਾ ਇਤਿਰਾਫ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਦੇ ਇਲਾਨ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਅੱਲਾਹ ਵਾਲਾ ਹਿੱਸਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਯਤ ਦਾ ਦੂਜਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ — {ਇਯ੍ਯਾਕ ਨਸਤਾਫ਼ੀਨ} — ਬੰਦੇ ਲਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਮਦਦ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਵਲੋਂ ਮਦਦ ਦੇਣ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ (ਨਮਾਜ਼ੀ) ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ:{ਇਹਦਿਨਾਸ ਸਿਰਾਤਲ ਮੁਸਤਕੀਮ \* ਸਿਰਾਤਲ ਲਜ਼ੀਨਾ ਅਨਅਮਤਾ ਅਲੈਹਿਮ ਗ਼ੈਰਿਲ ਮਗਜ਼ੂਬਿ ਅਲੈਹਿਮ ਵਲੱਦਾਲੀਨ},ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਇਹ ਮੇਰੇ ਬੰਦੇ ਵਲੋਂ ਬੇਨਤੀ ਅਤੇ ਦੁਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਬੰਦੇ ਲਈ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਮੰਗਿਆ, ਮੈਂ ਉਸ ਦੀ ਦੁਆ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਈ ਹੈ।