فوائد الحديث

ਕੁਰਤੁਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਇਹਨਾਂ ਦੋਨਾਂ ਨਾਮਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਨਾਮ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਂਗ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ‘ਅਬਦੁਰ ਰਹੀਮ’, ‘ਅਬਦੁਲ ਮਲਿਕ’ ਅਤੇ ‘ਅਬਦੁਸ ਸਮਦ’। ਅਤੇ ਇਹ ਨਾਮ ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਹਨ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਉਹ ਸਿਫ਼ਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਉਹ ਜੋ ਇਨਸਾਨ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ—ਯਾਨੀ ਬੰਦਗੀ। ਫਿਰ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਰੱਬ ਨਾਲ ਹਕੀਕਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜੋੜਿਆ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਇਹਨਾਂ ਨਾਮਾਂ ਦੇ ਅਫਰਾਦ ਸੱਚੇ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰਕੀਬ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਫ਼ ਮਿਲਿਆ, ਸੋ ਇਹ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ। ਅਤੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਦੋ ਨਾਮਾਂ ‘ਤੇ ਇਕਤਿਫ਼ਾ ਕਰਨ ਦੀ ਹਿਕਮਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੁਰਆਨ ਵਿੱਚ ‘ਅਬਦ’ ਦੀ ਇਜ਼ਾਫ਼ਾ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦੇ ਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਾਮ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: {ਅਤੇ ਇਹ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਬੰਦਾ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁਕਾਰਣ ਲਈ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਇਆ} ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਆਇਤ ਵਿੱਚ ਫਰਮਾਇਆ: {ਅਤੇ ਰਹਮਾਨ ਦੇ ਬੰਦੇ} ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਤਾਇਦ ਇਸ ਕਹਿਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ: {ਕਹੋ: ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਪੁਕਾਰੋ ਜਾਂ ਰਹਮਾਨ ਨੂੰ ਪੁਕਾਰੋ}।