((ئيسلام ل سه‌ر پێنج ستوینان هاتییه‌ ئاڤاكرن

((ئيسلام ل سه‌ر پێنج ستوینان هاتییه‌ ئاڤاكرن

ژ ئبن عومه‌ری (خودێ ژ هه‌ردووکان ڕازی بیت) کو پێغه‌مبه‌رێ خودێ (صه‌لات و سه‌لامێن خودێ ل سه‌ر بن) گۆت: ((ئيسلام ل سه‌ر پێنج ستوینان هاتییه‌ ئاڤاكرن: شاهده‌دان كو ژ ئه‌لڵاهی پێڤه‌تر چ خودایێن ژ هه‌ژی په‌رستنێ نینن و موحه‌ممه‌د پێغه‌مبه‌رێ خودێیه‌، كرنا نڤێژێ، دانا زه‌كاتێ، چوونا حه‌جێ و گرتنا ڕۆژییێن هه‌یڤا ڕه‌مه‌زانێ)).

[صحيح] [متفق عليه]

الشرح

پێغەمبەرێ خودێ (صەلات و سەلامێن خودێ ل سەر بن) ئیسلامێ وەکی ئاڤاهییەکێ موكوم لێدكه‌ت كو ل سه‌ر پێنج ستوینان هاتییه‌ ئاڤاكرن و ڤی ئاڤاهی هه‌لدگرن، وه‌كی دی خه‌سله‌ت و بابه‌تێن دی یێن دینێ ئیسلامێ هه‌می ته‌مامكه‌رن بۆ ڤی ئاڤاهی، ستوینا ئێكێ ژ ڤان ستوینان: هه‌ردوو شاهدەدانن، شاهدەدان کو ژ ئه‌لڵاهی پێڤه‌تر چ خودایێن ژ هه‌ژی په‌رستنێ نینن و موحەممەد پێغەمبەرێ خودێیە، ئەو هه‌ردووك ژی ب ئێك ستوین دهێنه‌ هژمارتن، چ ژ وان ژ یا دی جودا نابیت، مرۆڤ وان شاهده‌دانان ب ده‌ڤی دبێژیت وه‌ك دانپێدانه‌ك ب ئێكانه‌بوونا خودێ و ژ هه‌ژیبوونا وی بۆ عیباده‌ت و په‌رستنێ و كو ژ وی پێڤه‌تر كه‌س یێ ژ هه‌ژی په‌رستنێ نینه‌، پاشی كار ب وێ چه‌ندێ دكه‌ت یا ئه‌ڤ شاهده‌دانه‌ ل سه‌ر مرۆڤی فه‌ر دكه‌ت، كا چاوا مرۆڤ باوه‌رییێ ب په‌یاما موحه‌ممه‌دی ژی (صەلات و سەلامێن خودێ ل سەر بن) دئینیت و دویڤچوونا وی دكه‌ت. ستوینا دووێ: كرنا نڤێژێیه‌، كو ئەو ژی هه‌ر پێنج نڤێژێن فه‌ڕزن یێن خودێ د ڕۆژه‌ك و شه‌ڤه‌كێدا ل سه‌ر مرۆڤی فه‌ڕزكرین، ئه‌و ژی نڤێژا: سپێدێ، نیڤرۆ، ئێڤاری، مه‌غره‌ب و عەیشایێنه‌. مرۆڤ دێ ڤان نڤێژان ب هه‌می مه‌رج و ستوین و واجبێن وانڤه‌ ئه‌نجامده‌ت. ستوینا سێیێ: دانا زەکاتا فه‌ڕزه‌، ئەڤه‌ ژی عیباده‌ته‌كێ دارایی یێ واجبه‌ د هەر مالەکێدا کو گەهشتبیتە كوژمه‌كێ دیارکری د شەریعەتیدا و دهێتە دان بۆ كه‌سێن ژ هەژی. ستوینا چارێ: كرنا حەجێیه‌، ئەڤه‌ ژی چوونا مەککەهێیە بۆ بجهئینانا ڕێوڕه‌سمێن حه‌جێ، ئه‌ڤه‌ ژی وه‌ك په‌رستنه‌ك بۆ خودایێ مه‌زن. ستوینا پێنچێ: گرتنا ڕۆژییێن هه‌یڤا ڕەمەزانێنه‌، ئەڤه‌ ژی هێلانا خوارن و ڤەخوارنێیه‌ و تشتێن دی یێن ڕۆژی پێ دكه‌ڤیت ب ئنیەتا په‌رستنا خودێ، ئه‌ڤ هێلانه ژی ژ نڤێژا سپێدێیه‌ هەتا ڕۆژئاڤابوونێ.

فوائد الحديث

هه‌ردوو شاهده‌ پێكڤه‌ دگرێدایینه‌، له‌وا ئێك ژ وان بێی یا دی چێنابیت و یا دروست و ته‌مام نابیت، ژ به‌ر هندێ ژی هه‌ردوو كرنه‌ ستوینه‌ك.

هه‌ردوو شاهده‌دان بنیات و بناخه‌یێ ڤی دینینه‌، ژ به‌ر هندێ ژی چ گۆتن و چ كریار بێی وان ژ خودانی ناهێنه‌ وه‌رگرتن و قه‌بویل نابن.