الشرح

ਨਬੀ ਅਕਰਮ ﷺ ਨੇ ਇਸਲਾਮ ਨੂੰ ਇਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਇਮਾਰਤ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਇਹ ਪੰਜ ਰੁਕਨ ਸਮਰਥਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਖੂਬੀਆਂ ਉਸ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਤਕਮੀਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੁਕਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਨ: ਸ਼ਹਾਦਤਾਨ — ਯਾਨੀ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣਾ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਅਲਲਾਹ ਦੇ ਰਸੂਲ ਹਨ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਮਿਲ ਕੇ ਇਕੋ ਰੁਕਨ ਹਨ; ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੂੰ ਵੀ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਵੱਖ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਬੰਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਇਕਤਾ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਉਸੀ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਦਾ ਇਕਰਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਦੀ ਰਿਸਾਲਤ 'ਤੇ ਇਮਾਨ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੇਰਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜਾ ਰੁਕਨ ਹੈ: ਨਮਾਜ ਕਾਇਮ ਕਰਨਾ। ਇਹ ਦਿਨ ਅਤੇ ਰਾਤ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਫ਼ਰਜ਼ ਨਮਾਜਾਂ ਹਨ: ਫਜਰ, ਜੁਹਰ, ਅਸਰ, ਮਗਰਿਬ ਅਤੇ ਇਸ਼ਾ। ਇਹ ਨਮਾਜਾਂ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰਤਾਂ, ਰੁਕਨਾਂ ਅਤੇ ਵਾਜਿਬਾਤ ਸਮੇਤ ਅਦਾ ਕਰਨੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਨ। ਤੀਜਾ ਰੁਕਨ ਹੈ: ਫ਼ਰਜ਼ ਜਕਾਤ ਅਦਾ ਕਰਨੀ। ਇਹ ਇਕ ਮਾਲੀ ਇਬਾਦਤ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਉਸ ਮਾਲ 'ਤੇ ਫਰਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਰੀਅਤ ਵਿੱਚ ਮੁਕਰਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮਿਆਦ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਜਕਾਤ ਉਸ ਦੇ ਹਕਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚੌਥਾ ਰੁਕਨ ਹੈ: ਹੱਜ਼। ਇਹ ਮੱਕਾ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਥੇ ਦੇ ਮਨਾਸਿਕ (ਅਰਕਾਨ) ਅਦਾ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਣ, ਅਤੇ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਲਾਹ ਅਜ਼ਜ਼ਾ ਵਜੱਲ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਵਜੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਵਾਂ ਰੁਕਨ ਹੈ: ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਰੋਜ਼ੇ ਰੱਖਣਾ। ਇਹ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਦੀ ਨੀਅਤ ਨਾਲ ਸਵੇਰੇ ਸੁਭੇ ਫਜਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੱਕ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਹੋਰ ਰੋਜ਼ਾ ਤੋੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਰੋਕ ਰਹਿਣਾ ਹੈ।