**"ਜੋ ਲੋਕ ਲਾਣਤਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਕਿਯਾਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਨਾ ਤਾਂ ਗਵਾਹ ਬਣ ਸਕਣਗੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ੀ।"**

**"ਜੋ ਲੋਕ ਲਾਣਤਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਕਿਯਾਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਨਾ ਤਾਂ ਗਵਾਹ ਬਣ ਸਕਣਗੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ੀ।"**

**ਹਜ਼ਰਤ ਅਬੂ ਅੱਦ-ਦਰਦਾ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ:** **ਮੈਂ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੂੰ ਇਹ ਫਰਮਾਉਂਦੇ ਸੁਣਿਆ:** "ਜੋ ਲੋਕ ਲਾਣਤਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਕਿਯਾਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਨਾ ਤਾਂ ਗਵਾਹ ਬਣ ਸਕਣਗੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ੀ।"

[صحيح] [رواه مسلم]

الشرح

ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਇਤਿਲਾ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਵਾਧੂ ਲਾਣਤਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਦੇ ਕਾਬਿਲ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਦੋ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਹਕਦਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਸਜ਼ਾ ਇਹ ਹੈ: ਉਹ ਕਿਯਾਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਮਤਾਂ 'ਤੇ ਇਹ ਗਵਾਹੀ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕੇਗਾ ਕਿ ਪੈਗ਼ੰਬਰਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਪੈਗ਼ਾਮ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਸੀ।ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਭੀ ਉਸ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਕਬੂਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਫਾਝੀ (ਗੁਨਹਗਾਰ) ਹੈ।ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਹਾਦਤ (ਅਲਾਹ ਦੀ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਕੁਸ਼ਤ ਹੋਣ) ਦੀ ਰਿਜ਼ਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ। **ਦੂਜੀ ਸਜ਼ਾ ਇਹ ਹੈ:** ਉਹ ਕਿਯਾਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਸ਼ਫ਼ਾਅਤ (ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼) ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਮੋਮੀਨ ਆਪਣੇ ਉਹਨਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਲਈ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰਨਗੇ ਜੋ ਦੋਜ਼ਖ ਦੇ ਮੁਸਤਹਿਕ ਬਣੇ ਹੋਣ।

فوائد الحديث

ਲਾਣਤ ਭੇਜਣਾ ਹਰਾਮ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕਸਰਤ ਵੱਡੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ।

ਸਜ਼ਾ ਉਸੇ ਲਈ ਹੈ ਜੋ ਲਾਣਤ ਵਧ-ਵਧ ਭੇਜਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਇਕ ਵਾਰੀ ਜਾਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਬਾਰ ਲਈ।ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਹਲਾਲ ਲਾਣਤ ਵੀ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਸ਼ਰਅਤ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੇਹਤਰੀਨ ਗੁਣਾਂ ਤੋਂ ਖ਼ਾਲੀ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਨਿੰਦਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ — ਜਿਵੇਂ:"ਲਾਣਤ ਹੋਵੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਤੇ," "ਲਾਣਤ ਹੋਵੇ ਜ਼ਾਲਿਮਾਂ ਤੇ," "ਲਾਣਤ ਹੋਵੇ ਤਸਵੀਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਤੇ," "ਲਾਣਤ ਹੋਵੇ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਜਿਹੜੇ ਕੌਮ ਲੂਤ ਵਾਲਿਆਂ ਵਰਗਾ ਕਰਦੇ ਹਨ," "ਲਾਣਤ ਹੋਵੇ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਜੋ ਖੁਦਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁਰਬਾਨੀ ਕਰਦੇ ਹਨ," "ਲਾਣਤ ਹੋਵੇ ਉਹਨਾਂ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਤੇ ਜੋ ਔਰਤਾਂ ਵਰਗੇ ਬਣਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਜੋ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਵਰਗੇ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ,"

ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ।

**ਕਿਯਾਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਮੋਮੀਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਫ਼ਾਅਤ (ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼) ਦਾ ਵਜੂਦ ਥਾਪਿਤ ਹੈ।**

التصنيفات

Blameworthy Morals