إعدادات العرض
ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਦਿਵਾਲੀਆ ਕੌਣ ਹੈ?"؟
ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਦਿਵਾਲੀਆ ਕੌਣ ਹੈ?"؟
ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਹ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਦਿਵਾਲੀਆ ਕੌਣ ਹੈ?"؟» ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਦਿਵਾਲੀਆ ਤਾਂ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਨਾ ਕੋਈ ਦਿਰਹਮ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਸਮਾਨ।"ਫਿਰ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: "ਮੇਰੀ ਉਮਤ ਵਿੱਚ ਦਿਵਾਲੀਆ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਨਮਾਜ, ਰੋਜ਼ਾ ਅਤੇ ਜਕਾਤ ਲੈ ਕੇ ਆਏਗਾ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਗਾਲੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕੀਤਾ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਦੌਲਤ ਖਾਈ, ਕਿਸੇ ਦਾ ਖੂਨ ਵਗਾਇਆ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਨੈਕੀਆਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਜੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨੈਕੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਮੁਕੰਮਲ ਨਾ ਹੋਏ ਤਾਂ ਉਹ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਗੁਨਾਹ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਲੈ ਲਵੇਗਾ ਅਤੇ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।"
الترجمة
العربية বাংলা Bosanski English Español فارسی Français Bahasa Indonesia Русский Tagalog Türkçe اردو 中文 हिन्दी Tiếng Việt Kurdî Português සිංහල অসমীয়া Kiswahili ગુજરાતી Nederlands پښتو Hausa नेपाली മലയാളം Кыргызча Română Svenska Српски తెలుగు ქართული Moore Magyar Македонски Čeština ಕನ್ನಡ Українська Azərbaycan Kinyarwanda Wolof Malagasy ไทย मराठीالشرح
ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਹਾਬਿਆਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ: "ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਦਿਵਾਲੀਆ ਕੌਣ ਹੈ?"ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਦਿਵਾਲੀਆ ਤਾਂ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਕੋਲ ਨਾ ਧਨ ਹੈ ਨਾ ਕੋਈ ਚੀਜ਼।"ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਮੇਰੀ ਉਮਤ ਵਿੱਚ ਦਿਵਾਲੀਆ ਉਹ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਨਮਾਜ, ਰੋਜ਼ਾ ਅਤੇ ਜਕਾਤ ਨਾਲ ਆਵੇਗਾ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਗਾਲੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਬਦਨਾਮੀ ਕੀਤੀ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਦਾ ਧਿੱਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਦੌਲਤ ਖਾਈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ, ਕਿਸੇ ਦਾ ਖੂਨ ਵਗਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਅਣਇਨਸਾਫ ਕੀਤਾ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਬੇਇਜ਼ਤੀ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨੇਕੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਜੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨੇਕੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਜੋ ਹੱਕ ਅਤੇ ਬੇਇਨਸਾਫੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਮੁਕੰਮਲ ਨਾ ਕੀਤੀਆਂ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਪਾਪ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਫਿਰ ਉਹ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਕੋਲ ਕੋਈ ਨੇਕੀ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ।"فوائد الحديث
ਮੁਹਰਮ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਾਲੀ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀ ਹੱਕਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਨ।
ਰਚਨਾ ਵਾਲੇ ਦੇ ਹੱਕ (ਸਿਵਾਇ ਸ਼ਿਰਕ ਦੇ) ਮੁਆਫੀ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹਨ, ਤੇ ਰਚਨਾ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਹੱਕ ਪਰਸਪਰ ਮਿਠਾਸ ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਮੈਂ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਉਹ ਤਰੀਕਾ ਵਰਤਾਂ ਜੋ ਸੁਣਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਮੋਹ ਲੈਵੇ, ਉਸ ਦੀ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਵਧਾਏ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਤਾਲੀਮ ਅਤੇ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਵਿੱਚ?
ਅਸਲ ਦਿਵਾਲੀਆ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਸਦੇ ਕਰਜ਼ੇਦਾਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨੇਕੀਆਂ ਲੈ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਅਖ਼ਿਰਤ ਵਿੱਚ ਕ਼ਿਸਾਸ ਇਸ ਕਦਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਨੇਕ ਕੰਮ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣ, ਇੰਨਾ ਕਿ ਕੋਈ ਨੇਕੀ ਬਚੀ ਨਾ ਰਹੇ।
ਖ਼ੁਦਾ ਦੀ ਮਕਦੂਰਤ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਇਨਸਾਫ ਤੇ ਸੱਚਾਈ 'ਤੇ ਟਿਕੀ ਹੋਈ ਹੈ।