الشرح

الله متعال قلب کسی را که به ذکر و یاد او مشغول است، زنده نموده و آن را گشوده و شرح صدر نصیبش می کند؛ و چنین کسی به سبب ذکر الله و پایبندی به آن، مانند انسانی است که زنده است، بر خلاف کسی که ذکر و یادی از الله متعال نمی کند که چنین شخصی مانند انسان مرده ای است که وجودی ندارد؛ جسمش زنده و قلبش مرده است. انسان باید از این مثال درس و عبرت بگیرد و بداند که به هراندازه از ذکر و یاد الله غافل شود، به همان میزان سنگدلی او افزایش می یابد و چه بسا قلب وی بمیرد. پناه بر الله؛ الله متعال می فرماید: «أَوَ مَن كَانَ مَيْتاً فَأَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُوراً يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِّنْهَا» [انعام: 122] «آیا كسى كه [دلش از جهل و شرک] مرده بود و ما [با توحید و ایمان] زنده اش گرداندیم و نورى برایش پدید آوردیم تا در پرتوی [هدایتِ] آن، میان مردم گام بردارد، همچون كسى است كه گویى در تاریکی ها [گرفتار] است و از آن بیرون آمدنى نیست؟».