إعدادات العرض
إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثَةٍ: إِلَّا مِنْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ، أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ…
إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثَةٍ: إِلَّا مِنْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ، أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ»: «هرگاه فرزند آدم بمیرد عملش از او قطع می‌شود مگر از سه راه: صدقهٔ جاریه، یا علمی که مثمر ثمر باشد، یا فرزند صالحی که برای او دعا کند
و از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول خدا ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: «إِذَا مَاتَ الْإِنْسَانُ انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاثَةٍ: إِلَّا مِنْ صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ، أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ»: «هرگاه فرزند آدم بمیرد عملش از او قطع می‌شود مگر از سه راه: صدقهٔ جاریه، یا علمی که مثمر ثمر باشد، یا فرزند صالحی که برای او دعا کند».
الترجمة
العربية অসমীয়া ગુજરાતી Bahasa Indonesia Kiswahili Tagalog አማርኛ Tiếng Việt Nederlands සිංහල پښتو Hausa ไทย മലയാളം नेपाली Кыргызча English Malagasy Svenska Română Kurdî Bosanski తెలుగుالشرح
پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ خبر داده‌اند که عمل میت با مرگ او قطع می‌شود و پس از مرگش دیگر ثوابی برایش نوشته نمی‌شود مگر از این سه طریق؛ زیرا او خود سبب آن بوده است: نخست: صدقه‌ای که ثوابش جاری و مداوم باشد و قطع نشود مانند وقف و ساختن مساجد و حفر چاه و مانند آن. دوم: علمی که مردم از آن سود ببرند مانند نوشتن کتاب‌های علمی یا آموزش چیزی به کسی که پس از فوت وی آن را منتشر کند. سوم: فرزند صالحی که برای والدین خود دعا کند.فوائد الحديث
علما بر این مهم اتفاق نظر دارند که ثواب این موارد پس از مرگ انسان به او می‌رسد: صدقهٔ جاریه و علمی که مثمر ثمر و مفید باشد و دعا؛ و در احادیث دیگر حج هم ذکر شده است.
این سه به صورت مشخص در این حدیث ذکر شده‌اند زیرا اصول خیر هستند و غالب کارهایی که اهل فضل برای بقای پس از خود انجام می‌دهند، همین کارهاست.
هر علمی که مفید باشد اجر دارد، اما در راس این علوم و قلهٔ آنها، علم شرعی و علوم پیش‌نیاز آن است.
علم، سودمندترین این سه مورد است، زیرا انسان از علمی که می‌آموزد سود می‌برد. علم باعث حفظ شریعت است و عموم مردم از آن سود می‌برند و فراگیرتر است، زیرا از علمی که در حال حیات داشته‌ای و پس از وفات انسان باقی مانده، استفاده می‌شود.
تشویق به تربیت فرزندان صالح؛ زیرا آنها هستند که در آخرت به پدران خود سود می‌رسانند و یکی از سودهایی که از فرزند صالح می‌رسد این است که برای والدین خود دعا می‌کنند.
تشویق به نیکوکاری به والدین پس از مرگ آنان که از مصادیق نیکوکاری است که خود فرزند از آن سود می‌برد.
دعا برای میت سودمند است حتی اگر از سوی کسی جز فرزند باشد، اما اینکه در حدیث مذکور مشخصا از فرزند نام برده شده، به این دلیل است که غالبا تا وقتی فرزند زنده است برای شخص دعا می‌کند.