Laaɓal ko feccere Iimaan(imanagal), yettude Alla ina hebbina peesirgal(manndakke) subhinade Alla e yettude Mba ina hebbina ko woni hakkunde kammuuji e leydi

Laaɓal ko feccere Iimaan(imanagal), yettude Alla ina hebbina peesirgal(manndakke) subhinade Alla e yettude Mba ina hebbina ko woni hakkunde kammuuji e leydi

Ittaama e Abuu Maalik Al Ash'arii yo Alla wele mbo o wii: Nelaaɗo yo jam e kisal won e makko maaki: " Laaɓal ko feccere Iimaan(imanagal), yettude Alla ina hebbina peesirgal(manndakke) subhinade Alla e yettude Mba ina hebbina ko woni hakkunde kammuuji e leydi, juulde ko annoore, sadaka ko ɓanngannduye, muñal ko ndaaygu, Quraana ko hujja ma wollo e dow ma, yimɓe fof ko dawooɓe, ko jeeyoowo fittaandu makko wollo dimɗinoowo ndu wollo kalkoowo ndu".

[Sahih/Authentic.] [Muslim]

الشرح

Annabi ina habra wonde: laaɓal ɓanngungal ko sallige wonirta e lootngal janaaba ɗum ko sarɗi e nder juulde. E wiide:" mi yettii Alla ina hebbina peesirgal(etergal)" ko ɗuum woni mantude Alla ceniiɗo O, e sifaraade Mbo sifaaji timmal ɗuum peesete( eterte)ñande darnga ɗum hebbina peesirgal golle.(etergal golleji) E wiide" senaare woodanii Alla e yettude Alla" ɗuum woni seninde Alla e kala ustaare e sifaraade Mbo sifaaji timmal kaanduɗi e manngu Makko e yiɗde Mbo e mawninde Mbo ina hebbina ko woni hakkunde kammuuji e leydi. E wonde "juulde ko annoore" wonande macuuɗo Alla e nder ɓernde makko, e yeeso makko, e yenaande makko, e saango nde o mooɓate. E wonde" sadak (sadaka)ko daliil" sadaka ko daliil gooŋɗude iimaan(imanagal) jiyaaɗo, e seertude mbo e nafige kaɗoowo sadak sabu waasde mbo gooŋɗinde ko foda ko. E wonde" muñal ko ndaaygu" -ko ɗuum woni sokde fittaandu haɗandu faayde e tikkude- ko annoore wondunde e nguli e cumu, hono ndaaygu naange; sabu ko ɗum cattuɗum hoɗum hatajini e haɓtaa- de fittaandu e surde ndu e belaaɗe mayru, jom mayru seeratah jalbanniiɗo peewɗo duumiiɗo e peewal, ɗuum woni muñde e ɗoftaare Alla, e muñde e musib- baaji e nooneeji gañaaɗi ka aduno. E wonde " Quraana ko hujjo ma wollo e dow ma" ka janngugol mbo e gollirde mbo, wollo ko "hujjo e dow ma" si a accii mbo a golliraani mbo wollo a dursitaaki mbo. Refti Nelaaɗo mo jam e kisal woni e mum habri wonde yimɓe ɓe fof ko yahooɓe hoɓe caro ɓe ummo e ɗoyɗi maɓɓe ɓe njalta galleeji maɓɓe ngam golloyde golleeji ceertuɗi. Ina e maɓɓe pooccatooɓe e ɗoftaare Alla o rimɗina fittaandu makko e yiite, ina e maɓɓe gooñatooɗo o yana egoopi o halkira ndu naatde jaynge.

فوائد الحديث

Laaɓal ko pecce ɗiɗe: Laaɓal peeñngal ngaal wonirta ko sallige e lootngal, e laaɓal nder ngaal wonirta ko tawhiid-wootadinde Alla- e gooŋɗinde e golle moƴƴe.

Himmude reende juulde sabu konde annoore jiyaaɗo aduna e ñande darngo.

Sadaka ko maande sellude gooŋɗingol.

Himmude gollirde Quraana e gooŋɗinde mbo ngam mbo wona hujjo wonande ma mbo waasa wonde hujjo e dow ma.

Fittaandu si sokliniraani ndu ɗoftaare ndu soklinir ma goopol.

Kala neɗɗo alah sago o gollo; o rimɗanira fittaandu makko ɗoftaare, wollo o halkira ndu goopol.

Muñal ina hatajini e roondaade ko satti e haasbaade ina heen kadi satteende.