الشرح

ណាពី ﷺ លោកបានប្រាប់ថា ជាការពិតណាស់ ភាពជ្រះស្អាតផ្នែកខាងក្រៅតាមរយៈការយកទឹកវូហ្ទុ ឬការងូតទឹក គឺជាលក្ខខណ្ឌមួយនៅក្នុងការប្រតិបត្តិសឡាត។ ការពោលថា៖ “الْحَمْدُ لِلهِ” (ការសរសើរទាំងឡាយ គឺសម្រាប់អល់ឡោះ) ដែលជាការថ្លែងសរសើរដល់អល់ឡោះជាម្ចាស់ និងពណ៌នានូវលក្ខណៈសម្បត្តិដ៏ពេញលេញសម្រាប់ទ្រង់នឹងត្រូវបានដាក់ថ្លឹងនៅថ្ងៃបរលោក ហើយវាធ្វើឲ្យជញ្ជីងដែលគេថ្លឹងទង្វើរបស់មនុស្សនោះពេញ។ ការពោលថា៖ “سُبْحَانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ” (អល់ឡោះមហាស្អាតស្អំ ហើយការសរសើរទាំងឡាយ គឺសម្រាប់អល់ឡោះ) ដែលជាការលើកតម្កើង បញ្ជាក់ពីភាពបរិសុទ្ធ ស្អាតស្អំរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ពីភាពខ្វះខាតទាំងឡាយ និងពណ៌នានូវលក្ខណៈសម្បត្តិដ៏ពេញលេញដែលសក្តិសមនឹងភាពឧត្តុង្គឧត្តម ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ទ្រង់ ព្រមជាមួយនឹងក្តីស្រឡាញ់ និងលើកតម្កើងដល់ទ្រង់ គឺបំពេញនូវអ្វីៗដែលនៅចន្លោះមេឃនិងផែនដីដី។ “សឡាត ជារស្មី”សម្រាប់ខ្ញុំបម្រើអល់ឡោះនៅក្នុងដួងចិត្តរបស់គេ លើផ្ទៃមុខរបស់គេ ក្នុងផ្នូររបស់គេ និងនៅពេលប្រមូលផ្តុំ(នៅថ្ងៃបរលោក)។ “ការបរិច្ចាគទាន ជាអំណះអំណាង” និងជាភស្តុតាងបញ្ជាក់ពីភាពពិតប្រាកដនៃសេចក្តីជំនឿរបស់អ្នកមានជំនឿ ខុសពីជនពុតត្បុតដែលមិនបរិច្ចាគទាន ព្រោះតែគេមិនជឿជាក់ចំពោះការសន្យារបស់វា។ ការអត់ធ្មត់ (ពោលគឺជាការទប់ខ្លួនពីការខកចិត្ត និងការខឹងសម្បា) ជាពន្លឺ ពោលគឺពន្លឺអមដោយកំដៅ និងចំហេះដូចពន្លឺថ្ងៃ ព្រោះវាមានពិតជាធ្ងន់ ហើយត្រូវការការខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីប្រយុទ្ធនឹងដួងវិញ្ញាណ ហើយទប់វាពីអ្វីដែលតណ្ហាចង់បាន។ នោះគេនឹងតែងតែទទួលបានពន្លឺ និងការណែនាំ ព្រមទាំងភាពជាប់លាប់ត្រឹមត្រូវ។ ការអត់ធ្មត់មានដូចជា ការអត់ធ្មត់ក្នុងការគោរពប្រតិបត្តិចំពោះអល់ឡោះ អត់ធ្មត់លើការមិនប្រព្រឹត្តអំពើល្មើសចំពោះអល់ឡោះ និងអត់ធ្មត់លើគ្រោះនិងប្រការទាំងឡាយដែលគេមិនពេញចិត្តក្នុងលោកិយ។ “គម្ពីរគួរអានជាភស្តុតាងសម្រាប់អ្នក”តាមរយៈការសូត្រវា និងអនុវត្តតាមអ្វីដែលវាបានចែង “ឬជាភស្តុតាងប្រឆាំងនឹងអ្នក”តាមរយៈការមិនអនុវត្តតាមអ្វីដែលវាបានចែង ឬមិនសូត្រវា។ ក្រោយមក ណាពី ﷺ បានប្រាប់ថា ជាការពិតណាស់ មនុស្សគ្រប់រូបពួកគេក្រោកពីដំណេក និងចាកចេញពីផ្ទះសម្បែងរបស់ខ្លួនដើម្បីធ្វើកិច្ចការងារផ្សេងៗខុសៗគ្នា។ ក្នុងចំណោមពួកគេ មានអ្នកដែលនៅស្ថិតលើការគោរពប្រតិបត្តិចំពោះអល់ឡោះជានិច្ច។ ដូចនេះ រូបគេបានរំដោះខ្លួនឯងពីឋាននរក។ ហើយមានអ្នកខ្លះទៀត ពួកគេងាកចេញពីការគោរពប្រតិបត្តិចំពោះអល់ឡោះ ហើយបានធ្លាក់ខ្លួនក្នុងអំពើល្មើសចំពោះអល់ឡោះ។ ដូចនេះ រូបគេបានបំផ្លាញខ្លួនឯងដោយបណ្តាលឲ្យខ្លួនចូលឋាននរក។